Ocak TÜFE enflasyonu yüzde 5 geldi. Baz etkisi de 1,7 puanla sınırlı kalınca (2024 Ocak yüzde 6,7) yıllık enflasyon da ancak yüzde 42’ye geriledi. Yüksek artışın sorumlusu hizmetlerde gerçekleşen yüzde 10,3’lük artış. Alt kalemlere bakıldığında en çarpıcı artış sağlıkta: Yüzde 23,6. TCMB muayene katılım paylarına yapılan zamdan kaynaklandığını söylüyor.

Sağlıkta artçı artışlar şubat ayında da gözlemlenecekmiş. Kiralarda artış yüzde 8,7, eğitimde yüzde 7,6, lokanta otelde yüzde 6,5. Açıkçası ocak ayında fiyat artışlarının bu kadar yüksek olmasını beklemiyordum.

TCMB yüksek artışın “yönetilen fiyatlarda güncellemeler, ücret artışları ve vergi düzenlemeleri sonucu” olduğunu söylüyor ve bir defalık geçici artış demeye getiriyor. Sağlık, eğitim gibi kalemler için bu doğru olabilir ama bu aynı zamanda gelecek yılın ocak ayında da enflasyon yine yüksek çıkacak demektir. Ayrıca lokanta otel fiyatlarında görülen yüksek artışı bu şekilde açıklayamayız.

Aslında ocak zamları, enflasyonu bir an önce ve olabildiğince hızlı bir şekilde aşağıya çekmek amacıyla kamunun bazı fiyatları baskılamasının ürünü. Yayı bir süre bastırabilirsiniz ama eninde sonunda yay boşalır. Bunun en iyi örneği seçimlere gidilirken kira artışlarının yüzde 25 ile sınırlandırılmasıdır. Kiraların bu şekilde bastırılması o kadar olumsuz yan etkiler yarattı ki sonunda “Yeni İktisat Programı” çerçevesinde baskıya son verilmek zorunda kalındı.

Halen kira artışları Yargıtay kuralına göre ortalama yıllık enflasyona göre yapılıyor. Ocak ayında bu oran yüzde ancak 56’ya indi; yıllık enflasyonun 14........

© Dünya