menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Ses duvarı kırıldı: Test pilotları, TCMB başkanları, süpersonik jetler ve enflasyon

23 1
07.07.2025

Chuck Yeager, o tarihi sa­bah, yani 14 Ekim 1947 günü; basınçlı T-1 ünifor­masını giyerken hayatının en tehlikeli göreviyle yüz­leşiyordu. Ses hızını aşaca­ğı roket uçağı Bell X-1’in jet akrabaları transonik hızlar­da birçok yetenekli test pilo­tunun kaderini çizmişti bile.

Dr. Fatih Karahan da 3 Şu­bat 2024 sabahında, TCM­B’nin direksiyonuna geçerken nasıl bir mücadeleye atıldığının tamamen farkındaydı. Çünkü kendisi gibi ekonomide doktora­sını yapmış Erdem Başçı sonrası, TCMB koridorlarında beş başkan ve pek çok PPK üyesi adeta tür­bülansa yakalanmıştı.

İşte burada süpersonik jetler­le enflasyon arasındaki şaşırtıcı benzerlik ortaya çıkıyor: Bir ke­re kontrol dışı kaldılar mı, ikisini de tekrar stabilize edebilmek ne­redeyse imkansızdır.

Test pilotlarının sırrı, şuurları yarı kapalı haldeyken bile doğru kararlar alabilmelerinde gizlidir. Onların refleksleri ölüm kalım üzerine kuruludur; içgüdüleri çelik gibidir. Merkez bankacıları da kriz anlarında sükunetlerini koruyup radikal kararlar alabil­me yeteneğine haizdirler, sinir­leri çelik gibidir. Çünkü piyasa­lar alev aldığında normal proto­kolleri unutup hızlı ve sıra dışı hamleler gerekir. Test pilotları da merkez bankacılar da davran­ma cesareti (‘Courage to Act’) gösterebilen kişilerdir.

Mart ayında piyasanın tansiyo­nu yükselince TCMB bazı olağa­nüstü kararları devreye soktu. El­bette bu kararların her biri kusur­suz değildi ve tartışılabilir yönleri vardı. Ama tıpkı test pilotlarının bazen hayatta kalmak için inanıl­maz manevralara başvurmaları gi­bi, Merkez Bankası da beklenme­dik hamlelerle enflasyonun kont­rolden çıkmasını önlemeye çalıştı.

Ve sonunda gördük ki, Chuck Yeager'ın ses duvarını sağ salim paramparça edişi gibi, Dr. Kara­han da kritik bir eşiği........

© Dünya