Osmanlı İstanbul’unda 19. Yüzyılın ortalarında Yahudi Cemaati ağırlıklı olarak Haliç’in karşılıklı iki yakasında, Balat ve Hasköy’de yaşarlar.

Bir grup genç 1884 yılında yoksul Yahudilere sağlık hizmeti vermek için çalışmaya başlar. Bu amaçla Doktor Yüzbaşı Rafael Dalmediko başkanlığında Or-ahayim isimli bir komite kurarlar. Diğer kurucu üyeler arasında Dr. Avramino dö Kastro, Amiral Dr. İzak Molho Paşa, Elia Suhami Rafael Levi, Dr. İzidor Grayver Paşa, Dr. Eliyas Kohen Paşa gibi isimler vardır.

İlk olarak 1885’te iki odalı, iki yataklı bir dispanser açarlar. Yeterli gelmeyince bir süre sonra yandaki binayı da kiralayarak yatak sayısını sekize çıkarırlar. Ancak bu da yetmeyince bir hastane kurmaya karar verirler.

Para bulmak için evlere Or-ahayim kumbaraları dağıtır, yardım toplar, balo ve piyango düzenler, “İnanç, Umut ve Hayırseverlik” isimli tiyatro eserini sahnelerler. Proje için yurt dışındaki Yahudiler de katkıda bulunur.

∗∗∗

Toplanan para ile Haliç sahilinde arsa alınır. Bu arada, 1896’da devrin padişahı 2. Abdülhamit’ten “Yahudi cemaatinin hastalarını tedavi etmek üzere” bir hastane kurulmasına dair ferman çıkartılır.

Hastanenin temeli 1896 yılında atılır. İnşaat iki yılda hızla tamamlanır ve mimarlığını Gabriel Tedechi’nin yaptığı bina 1898’de hizmete açılır.

Birinci Dünya Savaşı sırasında önce otuz yatağı, sonra kırk yataklık pavyonu yaralı askerler için Hilal-i Ahmer’e tahsis edilen, Balkan........

© Birgün