menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Kütleçekimin izinde: İki karadeliğin son dansı

13 8
09.11.2025

İlkokulda elimize pastel boyaları aldığımız zaman öğreniriz sarı ile maviyi karıştırınca yeşil olduğunu. Siyah ile siyahı karıştırmak diye bir şeyse söz konusu bile değildir, çünkü tabii ki sonuç yine siyah olur. Peki iki karadeliği birbirine karıştıracak olursak?

Karadeliklerin kendilerine yaklaşan her şeyi yutma sevdasını biliyoruz. Işığı bile yuttukları için kararmış kalmışlar zaten. Bu yüzden, ısınmak için bile birbirine ancak bir yere kadar sokulabilen kirpiler misali, karadelik çiftleri de aralarında belirli bir mesafeyi korur. Ama bu mesafeli dans, karadelikler arasındaki karşı konulmaz çekime yenik düşer de karadelikler birleşecek olursa, işte o zaman işin rengi değişir.

İki karadelik birbirine yaklaşmaya başladığında, evrenin en uzak köşesinde bile yankılanabilecek kadar güçlü bir uğultu meydana gelir. Karadeliklerin kütleleri Güneş’ten onlarca kat fazla olduğu halde, hacimleri bir şehir kadar küçüktür ve böylesine yoğun iki varlık birbirinin çevresinde dönerken uzay-zamanın titreşmesine neden olur. Uzay-zaman titreşimini bir çarşaf gibi düşünebiliriz. Düz bir çarşafın ortasına iki ağır bilye koyduğunuzu hayal edin. Bilyeler birbirinin çevresinde dolanmaya başladığında, çarşafın kumaşı kıvrılır, gerilir ve dalgalanır. İşte evrenin dokusu da böylesi görünmeyen bir kumaş gibidir. Karadeliklerin devasa kütleleri, bu dokunun içinde tıpkı o bilyelerin çarşafta yaptığı gibi dalgalar oluşturur ve bu titreşimlere de kütleçekim dalgaları adı verilir.

Karadeliklerin birbirleri etrafındaki her dolanmasında, dans ederken birbirine karşı koymaya çalışan iki aşığın her turda nefesinin azar azar tükenmesi gibi, sistem az da olsa enerji kaybeder. Enerji azaldıkça, tıpkı zamanla yorulan dansçılar gibi karadelikler birbirine yaklaşır ve bir süre sonra artık aralarındaki mesafeyi koruyamazlar. Bu süreç kimi zaman milyonlarca, kimi zamansa milyarlarca yıl boyunca devam eder. Başlangıçta geniş bir yörüngede dolanan karadelikler, zaman içinde sarmal yörüngede bir girdabın içine çekilir gibi birbirine yaklaşır. Ne kadar yaklaşırlarsa, hızları da o kadar artar. Son anlarda, artık yanacağını bile bile........

© Birgün