Ay’a inişte görünmeyen tehlike: regolitin sessiz etkisi
Komplo teorisyenlerinin Ay’a gidilmemiş olma endişesini bir yana bırakırsak, bilim dünyası yeniden Ay’a gitmenin bize fayda sağlayıp sağlamayacağını, bunu nasıl yapabileceğimizi ve günümüz teknolojileri sayesinde neleri öncekinden daha farklı ve daha iyi yapabileceğimizi araştırmaya devam ediyor.
Ay yüzeyini kimi yerlerde 4-5 metre kimi yerlerde ise 10-15 metre kalınlığında kaplayan ve pudra şekerine benzer bir yapıda olan regolit tozu, şiddetli bir meteor yağmuru esnasında bir dürbünle veya teleskopla Ay gözlemi yapıldığında, soluk pırıltılarla bize göz kırpan bir yansıtıcı yüzey olmaktan ziyade Ay görevlerinde ciddi olarak hesaba katılması gereken bir unsur.
Nasıl bir maddenin ilaç mı yoksa zehir mi olduğunu dozu ayarlıyorsa regolitin de romantik bir ışıltı mı yoksa ciddi hasar verebilecek bir tür silah mı olduğu da değişiklik gösterebiliyor. Ay’a iniş yapan uzay araçlarının itki sistemleri bu toz yapı ile temas ettiğinde yoğun girdaplar ve toz bulutları oluşturur. Görsel olarak etkileyici olsa da bu yapılar oldukça tehlikeli olabilir çünkü uzay aracına çarparak zarar vermekle kalmaz, etrafı kaplayarak robotik kameraların ve sensörlerin görüşünü de engelleyebilir; bu da uzaktan kumandalı operasyonları ve iniş manevralarını zorlaştırır. Özellikle acil durumlarda, hem uzay aracının hem de astronotların yönelimini kaybetmesine ve kritik anlarda doğru kararlar alınamamasına da yol açabilir. Keskin yapısı nedeniyle Ay tozu, uzay giysilerine, robotik eklemlere ve diğer mekanik parçalara kolayca zarar verebilir, onları aşındırabilir ve işlevlerini bozarak ekipman hasarına yol açabilir. Örneğin Apollo görevleri sırasında astronotlar, tozun fermuarları ve contaları tıkadığını ve hareket kabiliyetlerini azalttığını deneyimlemişler. Toz, elektronik sistemlere sızdığı zaman kısa devrelere veya arızalara neden olabilir, bu da hassas ekipmanların ömrünü kısaltır.
Gelişen teknoloji sadece mevcut sorunların çözümü değil daha önce varlığından habersiz olduğumuz sorunların tespitinde de önemli rol oynuyor. NASA........
© Birgün
