İnsanlığın en büyük özelliklerinden biri uygarlığın doğuşundan beri gökyüzüne bakmak ve yıldızları ve gezegenleri merak etmek olmuştur. Özellikle bu topraklarda olan uygarlıklarda bunun izlerini gerek Göbeklitepe’de gerek Sümerliler’den kalan yazıtlarda görebiliyoruz. Tabiî bize en yakın iki gezegen Venüs ve Mars gökyüzündeki görülebilirlikleri nedeniyle bu ilginin odağı olmuştur. Özellikle son yıllarda, eskiden büyüklerimizin Merih gezegeni diye andığı kırmızı gezegen olan Mars’ın özellikle bir çekiciliği olmuştur. Birçok bilim adamı ve bilim kurgu yazarı “acaba Mars’ta hayat var mı?” sorusunu sormuş ve 19. yüzyıldan beri bu soru sıklıkla irdelenmiştir. Peki gerçekten Mars’ta hayat olabilir mi? Yakın zamanda gündeme gelen yeni bulgular bize bu soruya biraz daha yaklaşma imkânı tanıyor ama yine de kesin yanıtı vermekten henüz uzağız.

Öncelikle, bizi heyecanlandıran gelişmenin ne olduğuna birlikte bakalım. Perseverance gezgini, Mars’ın Jezero Krateri’nde önemli bir kayaya rastladı: “Cheyava Falls” adı verilen bu kayada, açıkça tanımlanamayan “leopar-benzeri lekeler” görüldü. Bu lekeler için demir oksit açısından zengin bir ortamda oluşmuş olduğu ve diğer yandan organik materyal izleri de içeriyor durumda olduğu düşünülüyor. Örneğin, bu bulgu sıvı su varlığını işaret edebiliyor; ayrıca bu kayanın çamur türevli sedimanter yolla oluşmuş olduğu varsayılıyor. Bilim insanı Oleg Abramov’un sözleriyle: “Bu şimdiye kadarki en iyi mikro-yaşam bulgusu olma potansiyeline sahip.” Her ne kadar bu kesin bir yaşam kanıtı olmasa bile gene de Mars gezegeninde hayat olabileceğinin en önemli işaretlerinden biri sayılıyor. Bu tür bir bulgu, daha önce Mars’tan gelen meteorite dayanan “ALH84001” vakasında yaşananlarla kıyaslandığında daha sağlam görünüyor. 1996’da bu meteoritte yaşam benzeri izler bulunduğu iddia edilmişti ama daha sonra birçok araştırmacı bunu inorganik süreçlere bağladı. Şimdiki bulgularda ise önemli bir fark var. Jezero’da bulunan kaya doğrudan Mars yüzeyinde, bir rover tarafından saptandı ve numunelere dönüşmesi için mühürlendi. Gerçekten de Perseverance, bu kaya parçasını

© Aydınlık