Uzay çağının en önemli simgelerinden biri olan Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) için sadece bir mühendislik harikası değil, aynı zamanda yeryüzünün insan zekâsıyla yazdığı ortak bir işbirliği senaryosu denilebilir. 1998’de inşasına başlanan ve 2000 yılında ilk mürettebatını ağırlayan bu eşsiz yapı, yaklaşık çeyrek asırdır insanlığın yörüngedeki gözü, kulağı ve laboratuvarı oldu ve buna ek olarak astronomi, fizik, tıp, biyoloji, mühendislik alanlarında çok önemli keşiflere öncülük etti. Fakat her büyük yapı gibi Uluslararası Uzay İstasyonun da bir sonu var. NASA’nın ve uluslararası ortakların planına göre ISS, 2030 yılında resmen görevden alınacak ve “Point Nemo” adı verilen, Pasifik Okyanusu’nun en ıssız noktasına kontrollü biçimde düşürülecek. Uzayın sonsuz karanlığında başlayan yolculuğunun, dünyanın en tenha sularında bitmesi belki de insanlığın uzayla kurduğu ilişkinin enteresan bir sembolüdür.

ISS’nin sonu sadece teknik bir kapanış değil, bir çağın son perdesidir. Çünkü bu istasyon, ulusal sınırların ötesinde bir işbirliği modelini temsil ediyor. Amerikan, Rus, Avrupa, Japon ve Kanada ajanslarının bir araya gelerek kurduğu bu platform, insanlığın uzayda ortak bir gelecek kurma denemesi olarak tarihte hak ettiği yeri buldu. Yirmi yılı aşkın sürede burada yapılan binlerce deney; insan vücudunun yerçekimsiz ortama tepkisinden, bitkilerin büyüme koşullarına, uzay malzemelerinin dayanıklılığından, mikro yerçekiminde üretilen ilaçlara kadar uzandı. Kısacası ISS, sadece bir istasyon değil, insanlığın evrende kalıcılığını test eden bir laboratuvardı. Ancak artık sistem yaşlandı, modüller eskidi, bakım maliyetleri yükseldi. Rus segmentinde oluşan çatlaklar, yalıtım sorunları ve sürekli artan yörünge trafiği, onun emekli olma zamanının geldiğini açıkça gösteriyor.

2030’da gerçekleşmesi planlanan düşüş, uluslararası bir mühendislik projesinin son görevi gibi olacak. ISS atmosferin yoğun katmanlarına girerken büyük bir kısmı yanarak yok olacak, kalan parçalar ise Pasifik’in en uzak bölgesi olan Point Nemo’ya (Nemo Noktası) ulaşacak. Point........

© Aydınlık