Birleşmiş Milletler (BM) 1999 yılında 25 Kasım’ı ‘Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü (İngilizce: International Day for the Elimination of Violence against Women)’ olarak ilan etmişti. Bu gün niye mi 25 Kasım olarak belirlendi? 1960 yılında Dominik Cumhuriyeti’nde ülkeyi diktatörlükle yöneten Rafael Trujillo’ya muhalif oldukları bilinen Mirabal Kardeşler adlı üç kız kardeş, Trujillo’nun hedef göstermesiyle boğazlanıp dövülerek vahşice öldürülmüştü. Her yıl 25 Kasım’dan 10 Aralık’a (İnsan Hakları Günü) dek 16 gün boyunca bu konuda eylemler organize edilmektedir.

Kadına yönelik şiddet, neredeyse her üç kadından birini yaşamı boyunca etkileyen büyük bir halk sağlığı ve insan hakları sorunudur. Bu soruna ilişkin riskler, iklim değişikliğine duyarlı ortamlar ve yoksulluk gibi durumlarda daha da artmaktadır. Her sayımlamanın arkasında, sağlığı, güvenliği ve hakları ihlal edilen bir kadın veya kız çocuğunun öyküsü vardır.

Şiddeti ‘bir kişiye güç ve baskı uygulanarak kişinin kendi iradesi dışında başka bir davranış yapmaya zorlamak’ olarak tanımlanabilmektedir. Şiddet dolaysız olarak fiziksel güç kullanarak olabildiği gibi, dolaylı şiddet olarak kişiye ruhsal zarar verici davranışlarla da uygulanabilmektedir. Genel olarak şiddetin şu türleri olduğu belirtilmektedir: fiziksel, psikolojik (duygusal), cinsel, ekonomik.

Şiddeti ortaya çıkaran nedenler arasında şunlar sayılmaktadır: psikolojik etmenler (şiddete maruz kalınmış çocukluk vb.), sosyo-kültürel etmenler (feodal toplum yapısındaki gelenekler vb.), ekonomik etmenler (eşitsizlik ve gelecek belirsizliğinin yarattığı stres vb.).

Kadına yönelik şiddet elbette önlenebilir. Dünya genelinde toplumlar ‘eşitsiz toplumsal cinsiyet normları’na meydan okuyor, hükümetler politikaları ve yasaları güçlendiriyor ve sağlık sistemleri, şiddet mağdurlarına bakım ve destek sağlamak için harekete geçiyor.

Bu yılki kampanya, DSÖ tarafından BM Kadına Yönelik Şiddetin Tahmini ve Veriler Üzerine Kurumlar Arası Çalışma Grubu (VAW-IAWGED) adına hazırlanan 2023 Kadına Yönelik Şiddet tahminlerini ve 19 Kasım’da başlatılan RESPECT kadınları önleme çerçevesinin ikinci baskısını vurguluyor ve bunlar birlikte hükümetlerin, sağlık sistemlerinin ve toplulukların harekete geçmesi için en son kanıtları ve pratik rehberliği sağlıyor.

Kadına yönelik şiddet, son yirmi yılda çok az değişiklik göstererek küresel bir sorun olmaya devam ediyor. Sadece son 12 ayda, 15 yaş ve üzeri, daha önce birliktelik yaşamış........

© Aydınlık