menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

NATO’nun Türkiye’deki müze gemileri

74 1
02.08.2025

Dünyanın çeşitli ülkelerinde, toplamda birkaç yüz kadar müze gemi bulunur. Müze gemiler, tarihî önemleri nedeniyle sergilendikleri ülkelerde birer övünç kaynağı ve millî bilinci perçinleme vasıtasıdırlar. Türkiye’de -benim bildiğim- 8 adet eski savaş gemisi, orijinal hâliyle ve müze gemi olarak halka sergilenmektedir. 1997’de başlayan “müze gemicilik” kurgumuz, -kanımca- hatalı bir başlangıç yaptı ve bu hatalı kurgu, devamlılık kazandı…

Ayrıntısıyla anlatayım…

USS Eversole destroyeri, 1946’da ABD’de inşa edildi. 1973’e kadar, 27 yıl süreyle, kesintisiz olarak ABD Donanması’na hizmet etti. Eskidi, ama ABD, onu hurdalığa atmaya kıyamadı ve Türkiye’ye hibe, yani hediye etti. 1973’ten 1995’e kadar Türk Donanması’nda TCG Gayret adıyla kullanıldı. Millî görevler yapmakla beraber; NATO görevleri, yani ABD çıkarları için de bolca kullanıldı. 1997’de ise, Türkiye’nin “ilk müze gemi”si oldu ve İzmit’te halkın ziyaretine açıldı. Sırf 22 yıl Türk bayrağı taşıdığı için, tek bir perçini bile Türk olmayan, USS Eversole ve TCG Gayret adlarını almış olan bu NATO destroyeri ile gururlanmış ve müzeye dönüştürmüş olduk.

USS Thornback denizaltısı, 1946’da ABD’de inşa edildi. 1971’e kadar, 25 yıl süreyle, kesintisiz olarak ABD Donanması’na hizmet etti. Eskidi, ama ABD, onu hurdalığa atmaya kıyamadı ve ucuz bir fiyat ile Türkiye’ye sattı. 1971’den 2000’e kadar, TCG Uluçalireis adıyla, Türk Donanması’nda kullanıldı. Millî görevler yapmakla beraber; NATO görevleri, yani ABD çıkarları için de bolca kullanıldı. 2001-2022 arasında İstanbul’da Koç Müzesi’nde; 2022’den sonra ise, Çanakkale’de müze gemi olarak kullanıldı ve halka sergilendi. Sırf 29 yıl Türk bayrağı taşıdığı için, tek bir perçini bile Türk olmayan USS Thornback ve TCG Uluçalireis adlarını almış olan bu NATO denizaltısı ile gururlanmış ve müzeye dönüştürmüş olduk.

USS Gudgeon denizaltısı, 1953’te ABD’de inşa edildi. 1983’e kadar, 30 yıl süreyle, kesintisiz olarak ABD Donanması’na hizmet etti. Eskidi, ama ABD, onu hurdalığa atmaya kıyamadı ve ucuz bir fiyat ile Türkiye’ye sattı. 1983’ten 2004’e kadar TCG Hızırreis adıyla Türk Donanması’nda kullanıldı.........

© Aydınlık