İtalya’da 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Kuzey’de, ulusal azınlıkları olan özel statü talep eden üç bölge vardı. Birinci bölge yerel Franko halkını barındıran Aostatal bölgesi, diğeri Sloven ve Roman azınlıklardan oluşan Friuli- Venezia Giulia ile çoğunluğu Almanca konuşan halkın ve Ladin azınlığın oluşturduğu Güney Tirol- Alto Adige bölgesiydi. Güney’de Sicilya ve yerli otokton dilini konuşan Sardinya da özerklik talep ettiler. Bu beş bölgeye özel statü verilerek bu statüler anayasa ile güvence altına alındı.

2001 yılında referandum sonucu kabul edilen Anayasa değişikliğiyle bütün bölgeler ve yerel birlikler eşit değerde ve derecede haklara sahip olup, ek yetkiler aldılar. Merkezi devlet sadece; Dışişleri ve savunma politikaları, Avrupa Birliği ile ilgili kararlar, vatadaşlık ve göçe dair sorunlar, medeni hukuk ve ceza hukuku, yargının idaresi, çevrenin korunması, vatandaşlık haklarının ve sosyal hakların korunması alanlarında sorumlu oldu. Bunların dışında kalan bütün politik alanlar bölge yönetimlerine verildi.

Bölgesel yönetimler aynı zamanda diğer Avrupa bölgeleri ile anlaşma yapma hakkına sahipler. Merkezi hükümet bölgenin yaptığı benimsemediği yasaları anayasa mahkemesine götürebilir. Bölgelerin başbakanları doğrudan bölge halkı tarafından seçilmekte. Sınırları anayasada kesin olarak belirlenmiş yetki alanları içinde kendi içişlerini bağımsız, demokratik olarak seçilen temsilciler eliyle yönetme isteği etnik halkların ihtiyacı olarak ortaya çıkmakta.

İtalya’da Güney Tirol bölgesi bu isteği yeterince yerine getirmekte. Güney Tirol bölgesi özerkliğin sağladığı şu yetkileri kullanmakta: Yer adları, anıtları koruma, yerel gelenek ve görenekler, bölgesel kalkınma planlaması, tarım alanlarının korunması, zanaat, konut inşaatı, afet önlemleri, madencilik, av ve balıkçılık, yaylacılık, flora ve faunanın korunması,........

© Artı Gerçek