Yeni Kaledonya, Pasifik'in Melanezya bölgesinde Fransız denizaşırı ekosisteminde yer almakta. Turizmin yanı sıra, nikel madenciliği de adadaki en önemli ekonomik faaliyet. Yerli Kanak halkı, 268.000 kişilik toplam nüfusun yalnızca @'ını temsil ediyor. Diğer büyük gruplar arasında Avrupa, Wallis ve Futuna, Fransız Polinezyası ve Güneydoğu Asya'dan gelenler yer alıyor.

Yeni Kaledonya, Fransız Anayasası’nın 76. ve 77. maddeleri uyarınca kendine özgü bir topluluk. (collectivite sui generis ) 1985’te denizaşırı bölge statüsünü elde ettikten sonra, Jean Marie Tjibaou önderliğinde Kanak Sosyalistlerinin Ulusal Kurtuluş Cephesi ( FLNKS) bağımsız Kanak devleti için Fransızlara karşı mücadele başlattı. Fransa devleti 1988 yılında özerklik doğrultusunda ilk antlaşmayı imzaladı. (Matignon Antlaşması)

1989’da Tjibaou öldürüldükten 9 yıl sonra, 1998’de Fransa ve Yeni Kaledonya’nın siyasi temsilcileri karşılıklı imzaladıkları Noumea Antlaşması ile özerklik statüsünü oluşturdular. Özerklik sürecinin başlaması, Yeni Kaledon kimliğinin resmi sembol ve simgelerini ve 2014’te gerçekleştirilecek olan bir halk oylaması sonucu adanın nihai statüsü hakkında verilecek kararı da olanaklı kıldı. (Benedikter- a.g.e- sh-307 ) Resmi dil Fransızca olmasına rağmen bölgesel diller tanınmış olup eğitimde yaygın olarak kullanılmakta.( Drehuca, Nengonece, Paicice, Ajie, Xaracuuce )

Noumea Antlaşması uyarınca demokratik olarak seçilmiş bir Bölge Meclisi (Congres du territoire) ve meclis kararlarını uygulayacak bir hükümet oluşturuldu. Vergi sistemi (vergi koyma ve toplama), iş hukuku, kalkınma planı, sağlık ve hijyen, dış ticaret gibi yetkiler bölge meclisinin yetki alanına girerken, kültür, örf-adet, gelenek ve görenekler kapsamında yetkili olan 16 kişilik bir “Kanak Senatosu” oluşturuldu. Bu kurulda her sekiz kabile bölgesi iki üye aracılığıyla temsil edilmekte. Fransız üniter........

© Artı Gerçek