Emin Özdemir (1931-2017) “Eleştirel Okuma” adlı kitabında “eleştirel okuma”nın eleştirme biçiminde algılanmamasını belirtir. “Eleştirel okuma, okuyanı dil, düşünce, olayların alt katmanı açılarından kavranıp değerlendirilmedir” der. Bizce kast ettiği analitik okumadır. Manganelli ise bunu “kitabın yüreğine yönelmek” diye ifade edecektir. “Bu yazgısal, ele geçirilmez, var olmakla olmamak arası olağanüstü dengedeki çekirdeğe ulaşabilmek için, kitabı yeniden okumak gerekir.” Tıpkı Faulkner’in “Ses ve Öfke’yi üç kez okudum anlayamadım”, diyen öğrenciye verdiği cevap gibi, “Dördüncü kez oku.”

Bu gerçeklik salt edebiyat bağlamında değil sanatların tümü için geçerlidir. Tahiti dönüşü Paris’te resimlerini sergileyen Gaugen’in yanına yaklaşan bir kadın, “Tahitili kadınları ne güzel resmetmişsiniz” ifadesine ressam şu cevabı verecektir; “Oysa o mor ve pembeleri bulmak için Tahiti’ye gittim.” Picasso ise bu ve benzeri durumlar için şöyle diyecektir; “Resim, senin benden istediğin değil, benim sana verdiğimdir.”

Sanatta kurgu, o metni üretenin yaratıcılığının, gözlemlerinin, imgeleme gücünün, kendine özgü bir dil........

© Antalya Son Haber