Dünya Bankası verilerine göre 2023 itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 770 milyon insan hâlâ elektriğe erişemiyor ve bu eksiklik özellikle Güney yarımkürede belirginleşiyor. Elektrik erişiminin sınırlılığı, eğitimden sağlığa, ekonomik kalkınmadan toplumsal katılıma kadar hayatın temel alanlarını doğrudan etkiliyor. COVID-19 pandemisi ve iklim krizinin tetiklediği altyapı kırılganlıkları, enerji yoksulluğunu daha da derinleştiriyor.

Küresel ve bölgesel eşitsizlikler

Elektrik erişiminde yaşanan uçurum, ülkeler arasında olduğu kadar ülkelerin kendi içlerinde de gözle görülür biçimde hissediliyor. Sahra Altı Afrika’da kırsal nüfusun yaklaşık yüzde 70’i elektriksizken, şehirlerde bu oran yüzde 30’un altında kalıyor; Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre Bangladeş’te kırsal bölgelerde erişim yüzde 55, Hindistan’da yüzde 65 seviyesinde. Haiti’de kırsal nüfusun yalnızca yüzde 38’i düzenli elektriğe ulaşabiliyor. Orta Doğu’da Yemen ve Suriye’nin kırsal bölgeleri, savaş ve altyapı eksiklikleri nedeniyle ciddi enerji yoksulluğu yaşıyor; Yemen’de kırsal nüfusun yalnızca yüzde 20’si elektrik kullanabiliyor. Okyanusya’da Papua Yeni Gine’de yüzde 35, Fiji’de yaklaşık yüzde 50 oranında erişim bulunuyor. Doğu Avrupa ve Orta Asya kırsal alanlarında erişim yüzde 60 civarında kalırken, Karayipler’de küçük ada devletlerinde oran yüzde 40–55 arasında değişiyor.

Elektrik maliyetlerinin yüksekliği ve altyapı güvenilirliğinin düşüklüğü, bu erişimi daha da sınırlıyor. Okullar ders saatlerini kısıtlamak zorunda kalıyor, sağlık merkezleri soğuk zincirli aşıları sürdüremiyor ve acil müdahalelerde yaşam kayıpları yaşanabiliyor. Sahra Altı Afrika’daki mikro-hidro projeler ve Karayipler’de uygulanan akıllı sayaç sistemleri, bu........

© Analiz