Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, Terörsüz Türkiye sürecinin birinci yılı geride kalmışken, geçiş ve demokrasiyi geliştirme dönemlerinin hukuki ve siyasi çerçevesini, AA Analiz için kaleme aldı.

***

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, 1 Ekim 2024 tarihli Türkiye Büyük Millet Meclisi açılış konuşması ve aynı gün Sayın Devlet Bahçeli'nin tokalaşma ve diyalog hamlesiyle resmen başladığı kabul edilen Terörsüz Türkiye yürüyüşü bir yılı tamamladı.

Bu zaman zarfında birçok adım atıldı ve birçok konu netleşti. Elbette bundan sonra gidilecek daha çok yol, ulaşılacak daha fazla hedef var. Ancak açık olan şu ki Türkiye'nin yükseliş çağını hazırlayacak bu dönemin iki ana aşaması vardır.

Bunlar geçiş ve demokrasiyi geliştirme (ilerletme) süreçleridir. Bu iki ana aşama asla iç içe geçmemelidir. Diğer deyişle "Terörsüz Türkiye'ye Geçiş Süreci" ile "Demokrasiyi Geliştirme Süreci" ayrı ayrı ele alınmak zorundadır.

Nitekim TBMM Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun çalışmalarında bu iki sürecin niteliksel olarak farklı değerlendirildiği tespit edilebilir. Dinleme faaliyetinin tamamlanmasıyla birlikte geçiş süreci hukukuna ilişkin raporun hazırlanacağı ifade ediliyor. Ancak bundan sonra demokrasiyi geliştirme perspektifine ilişkin siyasi ve hukuki bir rapor hazırlamanın Komisyonun son faaliyeti olacağı anlaşılıyor.

İki ana aşama yaklaşımı konu ve özne bakımından doğrudur:

Geçiş süreci;

- Devlet İnisiyatifiyle başlayan,

- Devlet Politikası olarak yürüyen bir süreçtir.

- Geçici özelliğe sahiptir.

Demokrasiyi geliştirme süreci;

- kesintilere uğramasına rağmen seksen yıllık bir tarihi olan

- halkın talep ve ihtiyaçlarıyla öne çıkan,

- halka dayalı demokratik siyasetle ilerletilen ve

- geçiş süreci tamamlandıktan sonra yeni bir aşamaya geçecek olan,

- halk inisiyatifli dinamik bir demokrasi programıdır.

- Daimi özelliğe sahiptir.

Dolayısıyla her iki sürecin konularını belirlerken bu niteliksel farkları dikkate almak gerekir.

Konu bakımından geçiş süreciyle ulaşılmak istenen yer Terörsüz Türkiye'dir. Terörün kesin ve devamlı surette sona erdirilmesidir. Bu hedefin hem Öcalan hem de örgüt tarafından benimsendiği açıktır. 27 Şubat Deklarasyonu, fesih kararı ve silah yakma eylemi de bunun delilleridir. Sınırları belli olan bu süreçte demokrasiyi ilerletmeye ilişkin her konunun ve uygulama süreçlerine ilişkin her talebin dikkate alınması söz konusu olamaz. Gündeme taşınan konular ve taleplerin hepsi geçiş süreci hukuku çerçevesinde değerlendirilemez. Böyle bir zorlama, geçiş süreci hukukunun unsurlarının doğru ve net tespit edilme çalışmasına ciddi zarar verir.

Geçiş sürecinin ihtiyaçları, münfesih terör örgütünün aktif ve destek unsurlarının ceza ve infaz konuları ile ülke dışında kalması gerekenler hariç........

© Anadolu Ajansı Analiz