Son günlerde halk arasında vampir kelebek olarak adlandırılan ricania simulans’in bölgede tekrar yaygınlaşmaya başladığı, hatta Marmara Bölgesinde de görüldüğü, etkili olduğu yazılıyor, konuşuluyor.

Ricania Simulans konusunda ilk kez 2007 yılında yazmış, sonra da takip ettiğim bir konu olmuştu. Tüm nebata, çaya, arıcılığa hatta insana da zararı olabilecek Vampir Kelebekle ilgili güncelliğini de koruyan 28 Eylül 2018’de kaleme aldığım makalemi bilgilendirmek amacıyla yeniden paylaşıyorum.

ÇİN, RUSYA, GÜRCİSTAN DERKEN DOĞU KARADENİZ’DE VAMPİR KELEBEK

Makaleye başlarken ana fikrim vampir kelebeğin daha önce birkaç çiftçinin haricinde kimsenin üzerinde durmadığı arıcılığımız için de tehlike oluşturduğunu işlemekti. Ancak bölgede 10 yılı aşkın süredir etkili olmasına rağmen hala bu canlı konusuna uzak kalmış okurlarım, arkadaşlarım ve ilgililerin de olduğunu dikkate alarak uzun (kapsamlı) ama “hap” gibi okunur bir yazı olacak.

Halk arasında Kelebek, Yalancı veya Vampir Kelebek olarak adlandırılan literatürde ismi Ricania Simulans ya da Ricania Japonica olan ve Doğu Karadeniz’de neredeyse çay dahil tüm bitkilere dadanan canlının anavatanı Kuzey Çin ve Japonya, bize de Gürcistan’dan gelmişmiş!

Ricania Simulans (RS), Gürcistan da ilk 1956 da Sukhumi de görülmüş, 1964 yılında yaygınlaşması üzerine varlığı kayıt altına alınmış. Oraya da 1892’de Sochi’de kurulmuş Rusya’nın en büyük botanik bahçesi olan Tropik Park üzerinden 1927’de geldiği sanılıyor. Tropik Park’a dünyanın dört bir tarafından farklı bitkiler getirilir. Bu bitkilerle beraber farklı böcek yumurtaları da gelmiş olacak ki zaman içerisinde yaşamaları için uygun ortam bulanların çoğalmaya ve yayılmaya başladığı kayda alınmış. Ancak Sochi bölgesinde tür çeşitliliğinin fazla olması ve çoğalması için istenen uygun ortamın olmayışı nedeniyle RS’ın bu bölgede varlığını hissettirememiş, güneye Gürcistan’a doğru inildikçe daha nemli ortamları bulmasıyla beraber bu canlının popülasyonu artmış.

Artmış ama Ricania Japonica'nın Gürcistan’da geçmişte bitkilere çok uzun süreli zarar verdiği konusunda kayıtlara geçen bir bilgi yok. Tek istisnası ilk kez bu yazımda paylaşacağım “arı kovanlarına” olan etkisi. Zaten süreçte popülasyonun artması, su zenginliği, tür çeşitliliği ve doğal düşmanların ortaya çıkmasıyla Gürcistan da denge kendiliğinden sağlanmış, RS’nun artık mevcut bitki dokusuna zararı olmadığı gözlenmiştir.

RESMİ KAYITLARA GÖRE 2007’DE GÜRCİSTAN’DAN GELDİ

Türkiye'de (Rize) 2007 yılında bir böcek türünün başta sebze olmak üzere meyve, bağ, çay ve mısır gibi ürünlerde zarar verdiğine dair gelen şikayetler üzerine Rize Tarım İl Müdürlüğü tarafından yapılan incelemelerde zararlının bilinen ve Teknik Talimatlarda olan bir zararlı olmadığı tespit edilmiş.

2007 yılı Ağustos ayında da Rize İl Müdürlüğünce Bakanlık ile Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü ve Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsüne (KTAE) eş zamanlı olarak örnekler gönderilmiş. Örnekler KTAE tarafından teşhis amacıyla Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümüne gönderilmiş ve Prof Dr. Şaban Güçlü tarafından Rize de bulunan zararlının Homoptera Takımı, Ricaniidae Familyasına bağlı Ricania Simulans olduğu teşhis edilmiş.

2009 Ocak ayında Gazi Üniversitesi öğretim görevlilerinden Emine Demir bir makalesinde Rize'den Ankara Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü'ne gönderilen numunelerin Dr. Işıl Özdemir tarafından tanımlanarak Ricania Japonica olarak Türkiye de ilk defa kayda alındığını yazdı.

Yine Rize’de ki arkadaşlarımdan da teyitlediğim üzere RS, yaza doğru her yıl değişen aylarda görülmeye başlanıyor. Çünkü RS’ın yumurtlama dönemi Ağustos ayı başında olup normalde Mayıs ayı içinde yumurtaların açılımı gerçekleşmektedir. Ancak kışın yumuşak geçmesi yumurtaların erken açılmasına, buna bağlı olarak da yeteri kadar yiyecek bulunmaması........

© Akasyam