Savaşan iki taraf bir barış anlaşması imzalama muradını dile getirdiğinde bunu kutlamaktan başka ne gelir elimizden? Hele ki ABD, Ortadoğu’daki bitmek bilmeyen savaşlarında İsrail’i desteklerken, Netanyahu Gazze’de Filistinlileri imha ederken, Aliyev Dağlık Karabağ’daki etnik temizlik politikasına devam edip bölgedeki son Ermeni izlerini silmeye kararlıyken, Putin ise Ukrayna’yı yerle bir etme savaşını sürdürürken… Bu bağlamda, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev arasında, ABD Başkanı Trump’ın lütfuyla imzalanan bu anlaşma yalnızca kutlanabilir: Çünkü bu, gelecek savaşlardan kaçınmak için atılmış bir adım olduğu kadar, iki ülkeyi barışa yaklaştıran da bir adım.

Ermenistan daha 2020’de savaşta mağlup olmuşken, Azerbaycan 2022’de Ermenistan’a saldırıp topraklarını işgal etmişken, 2023’te ise yalnızca iki hafta içinde Dağlık Karabağ’da Ermenistan’a ait kalan her bir köşeye saldırarak kusursuz bir etnik temizliği hayata geçirmişken, Ermenistan’ın Azerbaycan’la elverişli bir barış anlaşması imzalayabileceğini hangi dâhi öngörmüştü? Azerbaycan’ın saldırı savaşlarında İsrail ve Türkiye’nin askeri desteğini arkasına aldığı, ayrıca Pakistanlı ve Suriyeli paralı askerlerden yararlandığı bir ortamda, Ermenistan nasıl elverişli bir barış tesis edebilirdi?

2020, 2022 ve 2023 savaşlarında Rusya’nın Ermenistan’ı kendi kaderine terk ettiği, Trump yönetiminin 2020 savaşının patlamasına göz yumup bunu durdurmak için parmağını bile kıpırdatmadığı, Biden yönetiminin 2022’de bu tutumu sürdürerek özellikle 2023’teki etnik temizlik sırasında da aynı kayıtsızlığı gösterdiği, AB’nin ise gerek Ermenistan’da gerek Azerbaycan’da insan haklarına önem vermektense doğalgaz fiyatlarının peşine düştüğü bir ortamda, bu nasıl mümkün olabilirdi?

Ermenistan yalnızca askeri olarak mağlup değil, diplomatik olarak da tamamen yalnız bırakılmış durumda. Biz elbette barışı kutlayabiliriz fakat gerçekçi olmak gerekirse, bu Ermenistan için elverişli olmayan bir barış olacaktır.

Washington’da imzalanan anlaşmanın tam içeriği hâlâ bilinmiyor. Kamuoyuyla paylaşılan, yedi maddeden oluşan, iki sayfalık bir Bildiri. Bildirinin ilk maddesinde tarafların, “Ermenistan ile Azerbaycan arasında Barış ve Devletlerarası İlişkiler Hakkında Anlaşma metnine mutabık kaldığı” belirtiliyor ve şunlar ifade ediliyor: Nihai bir anlaşmanın “imzalanmasını sağlamak için ilave adımlar atmaya devam etmenin gerekli olduğunun farkındayız.” Başka bir ifadeyle, müzakerelerin şu ana kadar geldiği aşamaya bakıldığında Washington’da da büyük bir ilerleme sağlanmış değil.

Ermenistan, Dağlık Karabağ savaşına müzakere yoluyla ulaşılacak bir çözüm bulmak üzere 1992 yılında görevlendirilen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu’nun feshedilmesine mutabık kalarak büyük bir taviz verdi. Hayli sembolik bir taviz bu. Nitekim ABD, Fransa ve........

© Agos