“Sanat bir ihtiyaçtır, besindir.” Geçtiğimiz günlerde what’s_upart isimli sosyal medya hesabında, oyuncu Ethan Hawk’ın söyleşisinde denk geldiğim bir cümle. En kısa, en net anlatımlardan biri diye düşünüyorum. Bu cümle “Sanata ihtiyacımız yok, daha temel ihtiyaçlarımız var” diyen insanlar için de net bir cevap. Sanat zenginler içindir, fakirler için değildir diyebilir misiniz örneğin? Diyemezsiniz. Çünkü sanılanın aksine sanatın, sınıfı, kategorisi yoktur. Bu türlü bir sınıflandırmayı yapanlar vardır ve bu sınıflandırma yönelimi, sanat etkinliklerinin, ürünlerinin ücretlendirilmesini kasteder. Konser biletleri, sergi girişleri, kitap-dergi ücretleri vb. Birçok konser, sergi, toplu taşımada dinlenen müzikler, bazı müzeler ve bazı tarihi yerlerin girişleri, yerel yönetimlerin ve sivil toplum kuruluşlarının, üniversitelerin düzenlediği kültür-sanat etkinlikleri, festivaller ve bunun gibi kültür-sanat etkinliği ücretsizdir. Bu organizasyonlar, sanat etkinliklerine katılımda sınıflandırmanın düşünülmediği organizasyonlardır, öyle de olmalıdır. 40-50 bin yıl öncesinin mağara resimleri, 2000 yıl öncesine dayanan tiyatro, 5000 yıl öncesine dayanan yazı ile insanlık, var olduğu ve bilinç kazandığı zamandan itibaren sanatın temel görevi olan duyguların ifadesini ihtiyaç olarak görmüştür. Bununla birlikte “Sanat ihtiyaçtır. Bu türlü ücretsiz etkinlikleri takip edin, gidin” değil demek istediğim. Sanatın etkileyiciliği kuantum dolanıklığı gibidir bana göre. Bir dolmuşta, durakta beklerken, kapalı bir mekânda kısaca beklenmedik bir anda bir ses, bir görsel sizi alır götürür. Buna kimse müdahale edemez, sizden başka kimse bu etkileşimi yönlendiremez. İşte bu sanat=hayattır.

İnsan, yaşamı içerisinde neye ihtiyaç duyar sorusu sorulduğunda, Maslow’un ihtiyaçlar piramidinden bahsedilir. Maslow en temel ihtiyaçları, piramidal bir yapıda kategorize etmiştir. Maslow’a göre önce barınma, yemek, su gibi en temel fizyolojik ihtiyaçlarımızı karşılarız. Sonra güvenlik ihtiyacımız, ardından sevgi/ait olma ihtiyacımız, ardından saygınlık ihtiyacımız, son olarak kendini gerçekleştirme ihtiyacımız gelir. Maslow’a göre sanata olan gereksinimimiz, bütün bu ihtiyaçlarımızı karşıladıktan sonra kendini gösterir. Ben bu şekilde........

© Afyon Postası