menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

1951–2025 arası TL’nin Dolar Değeri, Enflasyon ve Alım Gücü Analizi

8 0
08.11.2025

Türk Lirası 1950 lerden itibaren yüksek enflasyon ve devalüasyonlar nedeniyle Abd Doları karşısında büyük değer kayıpları yaşadı. 1950’lerde 1 Abd Doları sadece 2.8 TL iken (sabit kur) 1970’lerde ve özellikle 1980’lerde kronik enflasyonla birlikte kur sıçramaları yaşandı. 1990’lar boyunca hiperenflasyon nedeniyle TL sürekli değer yitirdi. 1 dolar 1994’de 14 bin TL seviyesine, 2001’de ise 1.25 milyon TL’ye kadar çıktı. 2005’te para biriminden 6 sıfır atılarak 1.000.000 TL 1 YTL oldu. 2000’lerin başlarında ise enflasyon düşüşe geçti ve 2005–2015 arasında un altında kalarak TL’nin değer kaybı kısmen yavaşladı. Ancak 2018’den itibaren kur tekrar hızlı tırmanışa geçti; 2021-2022’de enflasyonun yeniden d gibi çok yüksek seviyelere çıkmasıyla 2023 sonunda 1 dolar 27 TL oldu. 2025 Kasım itibariyle de kur 42 TL olmuştur.

Bu uzun dönemli süreçte Türkiye’de enflasyon oranları dalgalı bir seyir izledi. 1950’lerde ve 1960’larda enflasyon genelde tek haneli veya çift hanelerin başındaydı. Ancak 1970’lerin ikinci yarısından itibaren enflasyon kronikleşti. 1977-1980 arasında yıllık TÜFE artışı P’lerden üç haneli değerlere tırmandı (1980 de yıllık enflasyon 7 oldu). 1990’lar boyunca ortalama enflasyon p-80 bandında seyretti ve 1994’de 5 ile rekor kırdı. 2000’lerin başında uygulanan sıkı para politikalarıyla enflasyon dizginlendi ve 2004’te %9.3’e kadar çekildi. 2018’de ’yi aşan enflasyon, 2022’de resmi olarak d ile 90’lardan beri en yüksek seviyeye ulaştı. 2023 ve 2024 sonunda enflasyon yüzde 60 lar düzeyinde seyretmekteyken 2025 sonunda yüzde 40 yakın bir seviye beklenmektedir. Enflasyon Araştırma Grubu(ENAG) a göre........

© Adil Medya