menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Yerel yatırımların finansmanı

15 0
18.06.2025

Yapılan çalışmalar gelişmekte olan ülkelerde yerel altyapı hizmetlerinin milli gelire oranının yıllık GSYİH’nın %6,5 u olduğunu göstermektedir. Gelişmiş ülkelerde de yüksek boyutlarda olduğu görülmektedir.

Yerel yönetimlerin yaptığı yatırım bütçelerinin, cari harcamalara entegre edilmesi ya da tamamen ayrı bir bütçe olarak değerlendirilmesi biçiminde farklı uygulamalar mevcuttur. Her iki yöntemin de avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Entegre bir bütçe yaklaşımı planlama, koordinasyon, esneklik konusunda iyileşme sağlarken, ayrı bütçe her yıl tekrarlanan harcama kalemlerinin yatırımları dışlamasına engel olur. Zira entegre bir projede harcama kısıntısına gidildiğinde ilk elenen kalemler yatırım harcamaları olabilmektedir. Uygulamadan da kaynaklı sorunları görmek gerekir. Cari harcamalar ve yatırım harcamaları birbirine alternatif olarak görülemeyeceği gibi uygulama aşamasında da eşgüdüm halinde yürümek durumundadır.

Mevcut veriler ülkelerin 2/3’ü entegre bütçe süreçleri işletirken, geriye kalanı yatırım harcamalarını cari harcamalardan tamamen ayrı olarak bütçeleştirmekte ve merkezi hükümete sunmaktadır. Türkiye’de belediyelerin bütçe hazırlama mevzuatına göre, yatırım harcamalarının cari harcamalardan ayrı süreçlere tabi olmasına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Yatırım bütçelerinin rasyonalitesi için yatırım projelerinin ayrı analiz edilip önceliklendirilmesinde yarar görülmektedir. Ayrıca yatırım harcamaları uzun döneme yayıldığından çok yıllı bütçelemeye geçiş bir imkan vermiştir.

Bu hizmetler kamu kurumları tarafından yapılabileceği gibi özel sektörle ortaklık ile de yapılabilir. Altyapı yatırımının zaman içerisinde gelir sağlayıp sağlamadığına göre durum değişebilir. Eğer gelir getirici değil sadece hanehalkının tüketimine ayrılmış bir hizmet ise gelir getirmez. Ancak, zaman içerisinde geri dönüşü olan bir yatırım ise........

© 12punto