Za razliku od jednog drugog Šmita, koji u pravnom, a verovatno i u ljudskom smislu, nije niko, Karl Šmit zbilja jeste bio neko; ne baš epski junak kao Banović Strahinja („Netko beše Strahinjiću Bane“), ali „junak“ ustavnog prava – to da.

Ovu činjenicu ne može da dovede u pitanje ni njegova bliskost sa nacistima, budući da su intelektualni uvidi ovog čoveka odavno prevazišli pomenuti biografski kontekst. To nam, između ostalog, pokazuje i činjenica da se prevod izabranih Šmitovih tekstova na srpski pojavio pod pokroviteljstvom Fonda za otvoreno društvo, te da izraelski državnici rutinski mogu da izjave „kada izgubite neprijatelja, izgubili ste politiku“, što je, zapravo, parafraza poznatog Šmitovog uvida iz teksta Pojam političkog: „Specifično političko razlikovanje (…) jeste razlikovanje prijatelja i neprijatelja.“

Šmit je politiku povezivao sa strancem koji ugrožava, hajde tako da kažemo, način života ili kolektivnu sliku sveta jednog konkretnog naroda. Kada neki strani entitet objavi jednom narodu (recimo, srpskom), da će raditi na promeni njegove kolektivne svesti, on mu je na taj način zapravo objavio rat.

U vreme kada piše Pojam političkog – 1932. godine – Šmit je svestan da je njegov ključni pojam već deformisan, odnosno da se razume, pre svega, kao borba političkih partija (ili političkih entiteta) za pozicije unutar države, što je nazvao „sinekura-politikom“.

Mi danas znamo šta to znači, a znamo i u čemu je problem: ako u jednoj državi ovakvo razumevanje politike postane dominantno, onda to više nije država. Šmitovim rečima: „Jednačina: političko = partijsko-političko moguća je kada snagu izgubi misao o obuhvatnom političkom jedinstvu (‘države’) koje relativiše sve unutrašnje-političke partije i njihove suprotnosti, te usled toga suprotnosti u okviru države dobijaju jači intenzitet, nego zajednička spoljno-politička suprotnost prema nekoj drugoj državi“.

Jednostavnije rečeno: narod u kome dominira ideja tzv. unutrašnje „politike“, nije više sposoban da brani svoju teritoriju, svoj način života i svoju sliku sveta od (spoljašnjeg) neprijatelja koji sve to ugrožava. Samim tim, to više nije narod, nego gomila, koja je još jedino sposobna da se međusobno potuče do smrti.

Odnos unutrašnje politike i spoljašnje politike, možemo objasniti na primeru zamišljenog košarkaškog tima. Unutrašnja „politika“, to su pripreme tokom kojih igrači istog tima igraju pet na pet – jedni protiv drugih. To ima smisla, samo zato što tim čini konkurentnim za ono što je zbilja važno i što se pamti, a to su zvanične utakmice, to jest prava (spoljašnja) politika. O premoći politike u odnosu na onu tzv. „unutrašnju“, svedoče i sudbine vodećih srpskih političara koji su na različite načine učestovali u Petom oktobru.

Danas su te razlike manje bitne u odnosu na njihovo političko zaveštanje, koje ih povezuje u borbi protiv zajedničkog (političkog) neprijatelja. Miloševića ćemo pamtiti po tome što je izručen na Vidovdan i što se nikada nije vratio iz Haga; Đinđića, po brutalnoj fizičkoj likvidaciji nakon što je pokušao da aktivira pitanje Kosova i Metohije; Koštunicu, po preambuli Ustava u kome je potvrđen status Kosova i Metohije kao dela Srbije; Šešelja, po kafkijansko-orvelovskom procesu u Hagu, kako bi se politički likvidirao za sva vremena.

To je njihovo političko zaveštanje........

© Нови Стандард