Hukuk Devletini Savunabilen Kişi, Kurum, Baro Kaldı mı?
Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Erinç Sağkan bir duruşma sonrası medyaya açıklama yaparken (Foto: TBB)
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Tayfun Kahraman hakkındaki ihlal kararına uymayan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyetini, Türkiye Barolar Birliği (TBB), Hâkimler ve Savcılar Kurulu’na (HSK) şikâyet etmiş. “Anayasanın açıkça yok sayılmasıdır” dediği bu durumu gidermek için HSK’den “soruşturma başlatıp görevden el çektirme tedbiri uygulamasını” isteyen TBB Başkanı Erinç Sağkan’ın “[…] vereceği karar, HSK’nin anayasanın ve yargı sisteminin itibarını korumak konusundaki tavrını ortaya koyacaktır” sözleri ise bir ümitsizlik ifadesi.
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Ekim 2023’te de AYM’nin, Türkiye İşçi Partisi’nin seçilmiş Hatay Milletvekili Can Atalay hakkındaki “temel hakkın ihlali” kararının gereğini yerine getirmemiş, topu attığı Yargıtay 3. Ceza Dairesi de Aralık 2023’te AYM’nin ihlal kararına uymamaya karar vermiş, üstelik AYM üyelerini görevlerini ihlal etmekle suçlamıştı.
O zaman da TBB yönetimi, AYM’nin ihlal kararına uymayan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti hakkında HSK’ye başvurmuş, disiplin soruşturması başlatılmasını ve görevden uzaklaştırılmalarını talep etmişti. HSK Başkanvekili’ni ziyaretleri sonrasında TBB Başkanı Sağkan, benzer bir basın açıklaması yapmıştı. Fakat kanaat önderlerinin benzer eleştiriler getirmesine, Yargıtay Başkanının AYM kararlarına uyma gereğinin altını çizmesine karşın, mahkeme heyeti hakkında herhangi bir işlem yapılmamıştı.
Geçtiğimiz hafta Türkiye’nin son itirazı da reddedilerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Selahattin Demirtaş hakkındaki ihlal kararının kesinleştiği https://yetkinreport.com/2025/11/04/madem-demokrasi-madem-avrupa-diyorsunuz-selahattin-demirtasi-birakin/ açıklandı. AİHM’in kesinleşen kararına uyulacağı net değil. Bu konuda, bir yıldır kamuoyuna açık olarak seyreden son Kürt açılımı ya da diğer adıyla Terörsüz Türkiye ile ilgili denge ve gelişmelerin belirleyici olacağı konuşuluyor.
Üçü de siyasi nitelikli davalarda, ikisini AYM’nin birini de AİHM’in verdiği bu üç ihlal kararında gelinen durumun da gösterdiği üzere, özellikle siyasi konularda Türkiye’de açık bir hukukun üstünlüğü sorunu var.
Anayasa gereğince temel hakların ihlaline dair AİHM’in ve AYM’nin hak ihlali kararlarına herkesin uyması zorunlu. Mahkemelerin ihlal kararlarını tartışma veya uymama kararı vermeye yetkileri yok.
Fakat görevlerinin gereklerine, anayasa ile ilgili yasalara aykırı olarak, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi ve Yargıtay 13. Ceza Dairesi heyetlerinin “uymama” kararları verdikleri bir gerçek.
Anayasaya aykırı olarak AYM’nin ihlal kararına “uymama” kararı veren hâkimler, görevlerinin gereğini yerine getirmemiş durumdalar. Böyle bir durumda, anayasa “kanun önünde herkes eşittir” dediğine göre, hâkimler hakkında, davranışlarına uygun disiplin, soruşturma, suçlama ve sair yasal işlemlerin yapılması gerekir. Ancak bu işlemlerin yapılması ya........





















Toi Staff
Sabine Sterk
Gideon Levy
Penny S. Tee
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein