Enflasyon ile Mücadele Hedefler Tutmuyor, Yolun Sonuna Geliniyor
Enflasyon ile mücadele hedefleri tutmamasına rağmen faiz indirimi devam ediyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, ABD’de bir yatırımcı çekme toplantısında görülüyor.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) 23 Ekim Perşembe günü toplandı ve politika faizini 100 baz puan düşürdü. Böylelikle politika faizi yüzde 39,5’e geriledi. Kararı değerlendirmek için gelin bir önceki -11 Eylül’deki- PPK kararının açıklandığı metne bakalım. O toplantıda politika faizi yüzde 43’ten yüzde 40,5’e düşürülmüştü. Karar metninde şöyle deniliyor:
“Kurul politika faizine ilişkin atılacak adımları; enflasyon gerçekleşmelerini, ana eğilimini ve beklentilerini göz önünde bulundurarak ara hedeflerle uyumlu biçimde dezenflasyonun gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirleyecektir.”
Dikkat ederseniz sonraki faiz kararlarını üç unsurun şekillendireceği belirtiliyor. Bunlardan ilki ‘enflasyon gerçekleşmeleri’. Temmuz-Eylül döneminde mevsim etkisinden arındırılmış aylık enflasyon değerleri dar bir alıkta hareket etti: En düşük yüzde 2,5, en yüksek yüzde 2,7. Üç ayın ortalaması ise yüzde 2,6 oldu. Yıllık olarak bakıldığında ise görünen şu: Aynı dönemde enflasyon yüzde 33 küsura takıldı kaldı.
Öte yandan Öncü göstergeler Ekim aylık enflasyonunun yüzde 3 civarında gerçekleşebileceğini gösteriyor. Yıllık olarak yine yüzde 33’ün biraz üzerinde bir enflasyon anlamına geliyor. Bu değerler yüksek değerler. Neye göre yüksek? 2025 sonuna iki ay kaldı; dolayısıyla 2025 sonu enflasyon hedefi artık önemli değil. 2026 sonu için hedef alınan enflasyon yüzde 16. Yüzde 33 nerede yüzde 16 nerede?
Kaldı ki üretici fiyat endeksindeki artışlar da sevimsiz. Yıllık üretici enflasyonu Nisan’dan bu yana yükseliyor: Artış 4,2 puan oldu ve Eylül ayında üretici enflasyonu yüzde 26’ya yükseldi. Tüketici enflasyonuna buradan da baskı gelecek. Dolayısıyla Eylül PPK metninde faiz kararları açısından önemli olduğu belirtilen ilk unsurdaki gelişmeler olumsuz yönde.
Metindeki ikinci unsur ‘enflasyonun ana eğilimi’ idi. Merkez Bankası TÜİK’in aylık enflasyonu duyurmasından sonra ‘Aylık Fiyat Gelişmeleri’ raporu yayımlıyor. 6 Ekim’de yayımlanan son raporun üçüncü paragrafına bakalım. Şöyle deniliyor:
“TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler, eylül ayında enflasyonun ana eğiliminin aylık bazda yükseldiğine, üç aylık ortalamalar bazında ise daha sınırlı bir artış kaydettiğine işaret etmektedir.”
Demek ki TCMB ikinci unsurun da olumsuz yönde seyrettiğini saptamış. Üstelik, beklendiği gibi Ekim enflasyonu yüzde 3 düzeyinde gelirse, ana eğilimdeki bozulma sürüyor anlamına gelecek.
Eylül PPK karar metnindeki üçüncü unsur ise ‘beklentiler’. Piyasa katılımcıları için Ekim ayı, hane halkı ve reel sektör için ise Eylül ayı değerleri var. Ekim ayında piyasa........





















Toi Staff
Gideon Levy
Tarik Cyril Amar
Stefano Lusa
Mort Laitner
Robert Sarner
Andrew Silow-Carroll
Constantin Von Hoffmeister
Ellen Ginsberg Simon
Mark Travers Ph.d