Türkiye Plânlı Karma Ekonomi'den Vaz Geçiyor!
Atatürk'ten sonra eksen kaymasının, yâni, Atatürk'ün, 'bu ülke ile iyi geçinin' vasiyetine rağmen, Rusya ile dostluk bir kenara itilerek, Emperyalist Amerika'ya teslim olunmasının sonuçlarından birisi ide, Plânlı Karma Ekonomi uygulamasından vazgeçilerek, Amerika'nın tüm 'Hür' ülkelere dayattığı Serbest Piyasa Ekonomisinin kabul edilmesidir.
Şevket Süreyya Aydemir II. Adam kitabında, Atatürk'ün ölümünden sonra, Plânlı Karma Ekonomi politikalarından nasıl uzaklaşıldığını da anlatır. Aydemir, harp sonrasının kalkınma plânlarının, Ağustos 1947'de sudan bir takım bahanelerle, Başbakanlıktan İktisat Bakanlığı'na iade edildiğini belirterek, hazırlanan kalkınma programına ilişkin olarak şunları söyler: “Bu kalkınma programlarını hazırlayanlar, her şeyden evvel, kendi işlerimizi, evvelâ kendi gücümüzü harekete geçirerek ve kendi teşkilâtlanma imkânlarımızdan faydalanmak yolu ile başarmayı düşünüyorlardı. Bu inancımız, 'henüz zinde olan Millî Mücadele Ruhu' ve 1930-1938 arasındaki iktisadî tecrübe ve başarılarımızdan geliyordu. Kaldı ki, harp yıllarının bin bir sıkıntısına rağmen, ne bütçe açıktı, ne de İktisadî Devlet Teşekkülleri zarardaydı! Sümerbank ve Etibank 1944-1945 bilânçolarını kârla kapatmışlardı. 1950'ye öyle girildi. Hem de meselâ, Ereğli kömürleri işletmesine kömürünü maliyetinden aşağı satmak; Sümerbank'a, dokumalarını özel teşebbüsten ucuza satmak emirleri verilmesine rağmen” (“II. Adam”, Cilt II, s. 403, 404)!
Cahit Kayra da bu konuda şu bilgileri veriyor: “1943 yılında, 'Savaş Sonrası Plânlama Örgütü” adı altında Bakanlardan oluşan bir çalışma komisyonu kuruldu. Bu komisyonun üyeleri Maliye Bakanı Nurullah Sümer, Ekonomi Bakanı Fuad Sirmen, Ticaret Bakanı Celâl Siren, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Şevket Raşit Hatipoğlu'dan oluşuyordu. Komisyonun sekreterliğini Şevket Süreyya Aydemir yapmaktaydı. Aslında bu plânı, Nurullah Sümer ile Şevket Süreyya Bey hazırlamışlardı. Bu plânın stratejisi 'SANAYİLEŞME' idi. Plâna göre, sanayileşme dalları şöyle düzenlenmişti: Dokuma, Kağıt-Selülöz, İnşaat Malzemesi, Kimya Sanayisi, Makine-Madeni Eşya, Madencilik-Elektrik Santralleri. Plân'ın uygulama maliyeti 1.345 milyon liraydı ve bunun 610 milyon lirasının dışarıdan sağlanması düşünülmüştü. Hazırlanan plânın ikinci........

© Yeşilgiresun