İstanbul 6.2 deprem ile sarsıldı. Depremden sonra en önemli şey haberleşme idi! Herkes yakınlarına ulaşmak istedi. Bu günboyu sorun haline geldi. Ulaştırma Bakanı bu sorunun ilk onbeş dakikada yaşandığını ama daha sonra sorunun aşıldığını söyledi!

Bende bunu İBB’nin teknolojide 1 numaralı ismi Dr. Erol Özgüner’e sordum.

Dünkü kullanım verilerinde, evet düşme var. Çünkü insanlar zaten öğlen saati ve 23 Nisan tatil günü olduğu için düşme normal. Pazar günleri bizim Wi-Fi kullanımlarına yılbaşından bu yana, bir de geçen sene 23 Nisan datası varsa elimizde ona bakalım. Biz de şu anda toplam 14.286 wifi noktası var. Afet anında dijital dayanışma bilgileri yani wifi üzerinden iletişim kurma ağı mevcut. Deprem gibi olağanüstü durumlarda mobil telefon iletişim hizmetleri kullanımı birincil alternatif değildir. Çünkü bu mobil iletişim şebekelerinin doğası insanların normal hayattaki iletişimleri ve data kullanımları üzerine göre kapasite olarak ve lokasyonel olarak planlanırlar.
Bu örneği şöyle bir analojiyle verebiliriz. Bir iş yeriniz var günlük bin kişilik yemek çıkıyor ama öyle bir gün oluyor ki bir anda yüz bin kişi yemek yemeye geliyor. Dolayısıyla yetişmek ve bunu kapasite olarak kaldırmak mümkün değil. O yüzden GSM operatörlerinin yaptığı hizmet bu bin kişilik rutin günleri yönetmek üzere yapılan her gün yüz bin kişilik yemek çıkarsa çok büyük bir maddi külfet ve zayiat oluşacak. O yüzden GSM şebekeleri normalde şebekelerini bu bin kişilik yemek düzenine göre kurguluyorlar. Ayrıca yıkım olan depremlerde geçen sene Hatay ve Maraş'ta yaşadığımız depremlerde de örneğin o bölgede toplam 5 bin baz istasyonu varsa bunların 1500'ü deprem anında bulundukları binalar çöktüğü için şebekenin 0'unu, @'ını depremin büyüklüğüne göre kaybediyorlar. Bu da kapasite olarak zaten azalmaları anlamına geliyor.
Bunun paralelinde siz herhangi bir kullanıcı şebeke meşgul mesajıyla karşılaşınca sürekli olarak tekrar ara tekrar ara yapıyor sevdiklerine veya yakınlarına ulaşmak için. Dolayısıyla aslında bir kişi böyle acil durumlarda 5-10 kez iletişim kurma talebinde bulunuyor. Rutin dışı davranışa geçiyor. Bu GSM şebekelerinde call setup tsunami dediğimiz çağrı kurma tsunamisine yol açıyor. Bu da GSM santrallerinin overload dediğimiz fazla yük altında çalışma moduna geçip cevap veremez hale gelmesine neden oluyor. Bu iletişim talebinin fazlalığı GSM operatörlerinin şebekelerinin çökmesine neden oluyor. Ve bu yoğun talep normale dönene kadar da şebekeler kendine gelemiyor maalesef. Bu da bize gösteriyor ki deprem gibi anlarda mevcut GSM iletişim hizmetleri, birincil iletişim alternatifi maalesef olamıyor. O zaman akla ne geliyor? O zaman biz internet üzerinden data kullanımıyla haberleşelim. Yani Wi-Fi noktaları üzerinden, modemler üzerinden WhatsApp'tı, Viber'di, Telegram'dı gibi data iletişimleri vea iPhone'dan iPhone'a mesaj gönderirken, iPhone öncelikle data........

© Yeniçağ