menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Gerçek hayatın ağırlıkları

22 1
07.06.2025

Türkiye’de enflasyon sadece sayılardan ibaret bir tablo değildir; aynı zamanda toplumun farklı kesimlerinin yaşadığı somut, günlük gerçekliktir. TÜİK tarafından açıklanan enflasyon oranları, ağırlıklı bir tüketici sepetine göre hesaplanır. Ancak bu sepet, her bireyin ya da her hanenin harcama alışkanlıklarını yansıtmaz. Bu nedenle manşet enflasyon rakamı –örneğin 5 ya da @ gibi oranlar– birçok dar gelirli veya ücretli için yaşanılan gerçek enflasyonu anlatmakta yetersiz kalır. Neden mi? Çünkü “ağırlık her şeydir.”

TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi), belirli bir ortalama hanenin harcamalarını temsil etmek üzere oluşturulmuş sepetle hesaplanır. Bu sepette her mal ve hizmetin belirli bir “ağırlığı” vardır. Örneğin, kira harcamalarının TÜFE sepetindeki ağırlığı %6,8’dir. Ancak Türkiye’de hanehalklarının ',6’sı kirada oturuyor. Bu, kabaca her dört haneden birinin kira ödediği anlamına gelir. Üstelik büyük şehirlerde bu oran çok daha yüksektir. Kiracılar için enflasyon, manşet oranlardan çok daha yüksek hissedilir; çünkü gelirlerinin önemli bir kısmı hızla artan kiralara gitmektedir.

Benzer bir örnek otomobil sahipliğinde görülebilir. Otomobil harcamalarının sepet içindeki ağırlığı %6,3’tür. Ancak araç sahipliği oranı ’dur. Yani her beş kişiden biri otomobil sahibidir ve bu grup........

© Yeniçağ