1564’ten önce Avrupa’da yaygın olarak Roma İmparatoru Jül Sezar'ın adıyla anılan Jülyen takvimine göre 25 Mart, yeni yılın başlangıcı kabul edilirken ve takvime dayalı bütün işlemler 1 Nisan esas alınarak düzenlenirken, 1564 yılında Fransa kralı IX. Charles, yıl başlangıcını Ocak ayının 1. gününe alarak yeni bir takvim düzenlemiş fakat o zamanki iletişim koşullarında Charles'in bu kararı fazla yayılmamıştır.

Kararı duyanlardan bazıları ise önemsemeyip protesto amaçlı eski adetlerine devam etmişledir. Duyup da inananlar, 1 Ocak’ta kutlamalar yapıp, eğlenceler tertip edip, partiler düzenlemişler, 1 Nisan'ı sene başı olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacı ile yapılan şakalar, bir süre sonra gelenek haline gelmiş, 1 Nisan'ı yılbaşı kabul edenlere ise “Nisan Balığı” adı verilmiştir. Zamanla şakaların dozu da artarak “Nisan Balığı” sözü "1 Nisan Aptalları" olarak anılmaya başlanmış, 1 Nisan’a “Aptallar Günü” adı verilmiştir.

1 Nisan’da, IX. Charles’a güvenenler, herkese sürpriz hediyeler vermişler, gerçek olmayan haberler üretmişler, yıllar sonra Ocak ayının yılın ilk ayı olmasına alışılınca, Fransızlar 1 Nisan gününü kültürlerinin bir parçası görerek devam ettirmişler, oradan da bütün dünyaya bir şaka günü olarak yaymışlardır.

Şaka yapma olgusu benimsenerek eski Romalıların Hilarya, Hintlerin ise Huli Festivali'nde görülen şakaların, 1564'te Fransa'da yapılan takvim düzenlemesiyle gelenek haline geldiği görülmüştür.

Her yıl dünya genelinde "şaka günü" olarak kutlanan 1 Nisan'ın ortaya çıkışı hakkında birçok rivayet olsa da matbuat alanında ilk olarak İngiliz yazar Geoffrey Chaucer'ın 1387-1400 yıllarında yazdığı "Canterbury Masalları"nda 1 Nisan'a atıfta bulunulduğu belirtilmekte,

Chaucer'in kaleme aldığı hikayelerin komik ve eğlenceli tarzla okuyucuya aktarıldığı bu masallar derlemesinde, bir kandırma hikayesinin anlatıldığından bahsedilerek, bir masalın "Mart başladığından bu yana otuz iki gün geçmişti." ifadesiyle başlaması bu masalın, 1 Nisan şakası olarak kayıtlara geçen ilk örnek olarak kabul edilmiştir.

1 Nisan Şaka Günü, yılda bir, 1 Nisan'da kutlanan eğlenceli ve şaka dolu bir tatile dönüşmüş, Ortaçağ Avrupa'sından modern zamanlara kadar değişim göstererek, ilk başlarda baharın gelişini kutlamak amacıyla yapılan festivallerle ilişkilendirilirken, zamanla şakalar ve oyunlarla dolu bir gün haline........

© Yeniçağ