Yahudiler, Gagauzlar...
İsrail’in 2000 yıl sonra İnatla Filistin’e yerleşme, devlet kurma hayali gütmesi ve hayatta kalmalarında en büyük desteği Osmanlı’dan görmesi, bana, Yahudiler gibi yüzyıllardır kendilerini koruyagelen ve nihayet Moldova’da yarı bağımsız stütüye kavuşan Gagauzları akla getirdi.
Anadolu’nun fethinden sonra topraklarımız hep Batı’ya doğru genişledi.
Göçtüğümüz topraklar doğuda. Doğuya doğru neden genişlemedi? Çoklukla Müslümanlar yaşadığı için mi, diye düşünebiliriz.
Öyle olsa I. Selim (Yavuz Sultan Selim, 1512-1520), Doğu’da savaşmaz, Mısır’a girmez, İran tarafında Safavîlerin üzerine yürümezdi.
I. Selim, 1514’de Çaldıran’da Safavî devletinin kurucusu Şah İsmail’i yendi.
İki tarafa da Türk unsur hâkimdi. I. Selim herhâlde tahkimat ihtiyacı hissetmiştir. Tabiî İslâmda birinci sözcü olma düşüncesi de esastır. Diğer tarafta, Şiîliğin, Safavîlerin propagandistleriyle Anadolu içlerinde yaygınlaşması, giderek padişahlığı da tehdit etmesi, I. Selim’i Anadolu’nun derinliklerini ve hâkim alanları aşırtarak daha ilerilere götürmüştür.
İki savaşan Türk; I. Selim de Şah İsmail de şairdi.
Şaşırtıcı olan ne biliyor mumsunuz? İran sahasında hâkimiyet kuran Şah İsmail’in şiirlerini Türkçe, I. Selim’in ise Farsça yazması. (Şah İsmail için Ali Rıza Özdemir’in “Türklük, Şah İsmail’in sevdasıydı” başlıklı yazısına girilebilir. veryansıntv)
I. Selim’in Farsça Divan’ı vardır. Bu divan önce 1890’da İstanbul’da, sonra Alman İmparatoru II. Wilhelm’in emriyle 1904’te Prof. Horn tarafından Berlin’de yayınladı. Berlin’de 500 adet........
© Yeniçağ
