“Kadın darağacına çıkabiliyorsa, kürsüye de çıkabilmelidir”

Bu sözün sahibi 1791 yılında, Fransız Devrimi’nin ateşli günlerinde, Kadın Ve Yurttaşlık Hakları Bildirgesi ile kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olduğunu savunan Olympe de Gouges. Gouges, Fransız Devrimi’nin erkek egemen yapısına meydan okuyarak, cinsler arasında siyasi eşitlik talebinde bulunur. Ancak, devrimin otoriteleri, onun fikirlerini “vatan hainliği” olarak damgaladı ve 1793 yılında idam etti. Devrim, patriyarkal güç yapılarının “toplumsal sözleşmede” kadını bunun dışında tutması ve kadının erkeklerle eşit haklara sahip olduğu talebini de “vatan hainliği” ile suçlayıp, nasıl terörize ettiklerini anlatan en çarpıcı tarihsel olaylardandır. Peki, bu tarihsel olayın Kürt sorunuyla alakası ne?

PKK’nin feshedildiği bir dönemde Cumhuriyet gazetesi 27 Ağustos 2025 tarihli “PKK’nın kadın örgütlenmesinden yeni hamle: Anayasa değişikliği için yeni hamle” manşeti, Gouges’un deneyiminden izler taşıyor. Kürt kadınlarının yeni anayasa talepleri, tıpkı Gouges’un bildirgesi gibi, mevcut siyasi yapılar tarafından tehdit olarak algılanıp kriminalize ediliyor. Kadınların hak arayışı, Kürt inkârcılığı ile kendini inşa eden beyaz Türk zihniyeti ve onun eril aklı tarafından bastırılarak, hedef haline getiriliyor. Bu saldırı Kürt sorununda çözüm arayışına giren Kürt kadın hareketinin, Kürt ve Türk haklarının barış ve kardeşlik sözleşmesinin cinsiyet eşitliğini yeniden inşa edecek şekilde kadının da kurucu irade haline gelmesiyle şekillenmesi talebini de hedef tahtasına koyar. Kadınların eşit yurttaş sayılmadığı bir anayasa, kadın kırımının erkek yasaları ile desteklendiği bir zihniyete de devamlılık sağlatır. Oysa Kürt kadınları bunun bilinci ve örgütlü iradesi ile tüm kadınları ve toplumu bağlayan bir yerde durarak yeni anayasa tartışmalarına dair söz kurmuştur.

Peki, Cumhuriyet gazetesinin Kürt kadınları ve onun anayasa talebiyle derdi ne? Cumhuriyet mi tehdit altında, yoksa kadınların eşitlik talebi mi? Cumhuriyet gazetesi feshedilen bir örgütün ismini, legal ve yasal zeminde siyaset yürüten Kürt kadınlarının anayasa talebini hedef alarak niye kullanıyor?

“Türklük Sözleşmesi” Türk ulus devlet rejimi homojen........

© Yeni Yaşam