Pespâyelik ve köhnelik arasında
Diplomasi târihinin en garip, en tuhaf toplantılarından birisini idrâk ettik. Alaska’daki Trump-Putin Zirvesi biter bitmez, Avrupa’nın en önde gelen devletlerinin liderleri pür telâş ,neredeyse tam takım hâlinde, yanlarına Zelenski’yi de alarak Washington’ın yolunu tuttular. Kimler yoktu ki? Starmer, Merz, Macron, Meloni , Rutte, Von der Leyen Trump’ın karşısında tespih tâneleri gibi dizildiler. Trump fırsatı kaçırır mı? Kasım kasım kasılarak karşıladı onları. Diplomatik usûller konusunda zerre miskâl hassasiyeti olmadığını bildiğimiz Trump’ın ilâve bir şey yapmasına gerek yoktu.
Her bir fotograf karesi veyâ görüntü Avrupa’nın ABD karşısında yaşadığı aşağılanmayı kendiliğinden tevsik ediyordu.
Hattâ Trump’ın ,her zaman olduğundan daha nâzik bir performans ortaya koymuş olduğunu bile söyleyebiliriz. Arada bir ağzından çıkan ve gûya onları onurlandıran sözleri bile, karşısında süt dökmüş kediler gibi dizilen ziyâretçileri kurtarmaya kâfi gelmedi.
Hem Alaska hem de Washington toplantıları
Avrupa’nın tükenmişliğini
ispatlıyor. Trump-Putin Zirvesi için
Alaska’nın seçilmesi Avrupa’nın by pass edilmesini ve NATO’nun boşa çıkarılmasını
temsil ediyordu. Soğuk Savaş esnâsında ABD-SSCB ilişkileri hep Atlantik merkezli bir yapıya sâhipti. Ütülenmiş haritalar bunu perçinliyordu. Saf insanlar ABD ile Rusya’nın birbirlerine çok uzak iki diyâr olduğuna şartlandırılıyordu. Arada koca Atlantik Okyanusu ve Avrupa kıt’ası vardı. Hâlbuki dünyânın formu küreydi. Ve Rusya’ya âit olan
Sibirya ile ABD’ye âit olan Alaska arasında sâdece Bering Boğazı
vardı. Uzun mesâfe yüzücüsü Lyenne Cox, 1987’de bu mesâfeyi sâdece 2.5 saatte yüzerek geçmişti. Zirve için Alaska’nın seçilmesi ,bu iki devletin aralarındaki ilişkiyi
artık Atlantik ağı ,yâni işin içine Avrupa’yı da katarak NATO üzerinden yürütmek istemediklerinin
ilânından başka bir şey değildi. Avrupa devletlerinin ,nasırlarına basılmış gibi tepki vermesini ve palas pandıras Washington’ın yolunu tutmalarının esaslı sâiki bu terk edilmişlik şokuydu. ABD’nin şemsiyesi altında yaşamaya alışmış Avrupa’nın hâli sudan çıkmış çırpınan balığın hâlinden çok da farklı değildi.........
© Yeni Şafak
