Farkındasınız muhakkak, birkaç yıldır yılın kelimesi üzerinden yoğun haberler yapılıyor. Bendeniz bu haberleri 2010 yılından itibaren takip etmeye çalışıyorum. Yılın kelimesi başlangıçta sadece Oxford sözlüğüne göre seçilen kelime üzerinden tartışılırken birkaç yıldır ABD’nin ve Almanya’nın önde gelen sözlüklerinin seçtiği “yılın kelimesi” de nazara veriliyor. Almanya sadece yılın kelimesini seçmiyor, yılın en kötü kelimesini de seçiyor. Mesela 2023’ün kötü kelimesi olarak “tersine göç” seçilmişti. Siyasiler gelenlerin artık gitmesini sıkça tekrarladığı için… 2023’ün kötü kelimesi, 2025’te asla bir araya gelemeyecekleri birleştiren bir zamk oldu. Almanlar tarafından 2023 yılı için en kötü kelime olarak seçilen “tersine göç”, 2025’te siyasilerin ittifak haritası oldu. Almanya’da aşırı sağcılar ile liberaller ittifak ederek yabancı karşıtlığını fiiliyata geçiren kanun tasarını meclislerinde onayladılar. Almanya’nın sokakları göçmenlerin çığlığı ile yankılanıyor son günlerde. Almanya’nın göçmen karşıtlığı için Doğu Almanya kökenli Jenny Erpenbeck’in

Gidiyor, Gitti, Gitmiş

romanını hararetle tavsiye ettiğimi söylemeliyim.

Oxford Sözlüğü, 2024 yılının kelimesi olarak “beyin çürümesi”ni tescilleyip onayladı. “Beyin çürümesi”ni de müsaadenizle bir film ile eşleştirmek isterim. 2006 yapımı

Idiot

filmi. Sinematografik olarak çok başarılı sayılmasa da önermesi ve kendine seçtiği sorun alanı dikkate alındığında günümüzü öngörmüş bir film olarak kabul etmek mümkün.

Herkesin sözlüğünün “yılın kelimesi” olur da bizim neyimiz eksik. Almanya yılın kelimesini 1971’den bu yana seçiyor. American Dialect Society ise 1990 yılından beri ABD’de yılın kelimesini seçiyor. Biz yılın kelimesi kervanına 2024 yılında katıldık ve nihayet Türk Dil Kurumu da birkaç kelime seçip oylamaya sundu. “Kalabalık yalnızlık” Türkiye için yılın kelimesi oldu. Ben kelimeyi yılın kelimesi olarak kabullenememekte mazurum David Reisman’ın alt başlık olarak “Amerikan Toplumsal Karakterinin Değişimi Üzerine Bir İnceleme” adını taşıyan ve 1961 yılında yayımlanan Yalnız Kalabalık kitabını hatırlattığı için kelime bana 2024’ün kelimesi olarak değil de Amerika’nın eski ruh hali olarak geldi.

Cambridge sözlüğü 2024 yılını tanımlamak için “manifest” kelimesini seçmiş. Tam........

© Yeni Şafak