ELEKTRİK ZAMMI, KURUM YÖNETİMİ AÇIKLAMASI ve GERÇEKLER
Kurum yönetimi 1 Nisan 2025 tarihi itibariyle yürürlüğe giren ,66 oranında zam sonrasında özellikle sosyal medya üzerinden gelen tepkiler sonrasında zammın yapılma gerekçesiyle ilgili açıklama yaptı.
28 Mart 2025 tarihli açıklaması üzerinden tespit ve özellikle açıklamada kullanılan rakamların üzerinden değerlendirmeler yapılması gerektiği kanaatindeyim.
***Kurum açıklamasında “Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) bir önceki tarife düzenlemesini 1 Ekim 2024 tarihinde yani 6 ay önce yapmıştır.
''Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun (KIB-TEK) Nizamnamesine göre 2 ayı geçmeyen sürelerde düzenleme yapılması bir zorunluluktur.''
Açıklamada da belirtildiği üzere NİZAMNAMEYE göre kurum 2 ayı geçmeyen sürelerde tarife düzenlemesi yapmanın yanında farklı tüketici gruplarına yönelik belirlediği tarifelerden elde edeceği,
GELİRLERLE DE GİDERLERİNİ KARŞILAMAK ZORUNDADIR. BİR BAŞKA SÖYLEMLE ZARARINA SATIŞ YAPAMAZ.
Bu çerçevede kurum tarifeleri düzenirken1 KWS elektrik maliyeti
hesaplamasında,
YB (Yakıt Maliyeti) SB (Sabit maliyet) ki personel giderleri, amortisman, finansman giderleri, genel giderler, Aksa kira gideri, ilave yatırım payı gibi alt kırılımları vardır.
Netice itibariyle tarifeler YB SB toplam maliyeti dikkate alınarak zararına satış olmayacak çerçevede (Kurumun kar amacı yoktur. Ancak cari yılda yapılması öngörülen yatırımlar için ödenecek parasal tutar 1 KWS maliyeti hesaplanırken dikkate alınır) belirlenir.
Nitekim kurum açıklamasında en son tarife düzenlemesi Ekim 2024 tarihinde düzenlendi açıklaması kısmen doğrudur. Çünkü tarifeler 1 Kasım 2024 tarihinde de düzenlenerek yukarıda vurguladığımız çerçevede 1 Ekim 2024 tarihinde 1 KWS fiyatı 26,45 TL. olan devlet tarifesi 35.0 TL olarak artırılarak zararına satış olmaması için diğer tüketici gruplarının tarifeleri çapraz sübvanseye tabi tutulmuştur.
Anlaşılan odur ki kamu maliyesi olarak kurum açıklamasından da görüldüğü üzere artan maliyetler nedeniyle devlet tarifesini 1 Nisan itibariyle yürürlüğe giren tarifelerde sabit tutarak sübvanse miktarını nominal olarak artırmayı tercih etmemiştir.
Neticede maliyetin üzerinde bir tarifeyle devletin tükettiği elektriğe ödediği paranın kaynağı gerçek/tüzel kişilerin vergilerinden oluşup doğru yerlere ve özellikle öncelikli yerlere harcanması gerekir. Örneğin kamu maliyesi eğitim, sağlık, alt yapı gibi ciddi kaynak ihtiyacı olan ve sosyal devlet anlayışı gereğince ön planda tutması gereken alanlara da kaynak aktarmak zorundadır.
Bu noktada başta kurumdan sorumlu Başbakana, Bakanlar kuruluna ve nihayetinde kurum yönetim kuruluna, (Son yapılan başkan değişikliği dışında uzun yıllardır aynı yönetim kurulu görevdedir)
EN NİHAYET, NİZAMNAMENİN VARLIĞINI HATIRLADINIZ MI? DİYE SORMAK LAZIM...
KIBTEK üretimde tekel olmamakla birlikte (Üretim gurupları: KIBTEK AKSA GES) ülkedeki tüm gerçek/tüzel kesimlere yönelik,
ELEKTRİK SATIŞINDA TEKELDİR. NİZAMNAME ZARARINA SATIŞ YAPILAMAZ diye emretmesine rağmen 2019 yılından günümüze kadar kurumun her yıl zarar etmesinin,
SEBEBİ/SEBEPLERİ NELERDİR? Yönetim kurulları mı? İlgili bakanlık mı? Zamanında gerekli tespitleri yapıp suç unsuru varsa bulgularını savcılığa sevk etmeyen bu nedenle de kartopu misali zararların artmasına dolaylı olarak katkısı olan devletin mali denetçisi Sayıştay mı? KİMDİR?
Yoksa hiç kimsenin kusuru, suçu yoktur. Zaten nasıl olsa KKTC'de yapanın yanına mı kalır demek lazım! Mevcut bağımsız kurumların gereğini yapmadığı bir ortamda olası hükümet değişikliğinde kurumu bilerek/isteyerek yasaları çiğneyerek zarara uğratanlara ne olacak?
Bildiğim kadarıyla 2025 yılı bütçe görüşmeleri sırasında yasa gereği kurum bütçeleri de Ekonomi maliye bütçe komitesinde görüşüldü. Ama ne hikmetse kurumun Resmi WEB sayfasında bağımsız denetçi tarafından denetlenip açıklanan en son bilançosu 2020 yılına aittir.
KURUMUN BİRİKİMLİ ZARARI MİLYAR TL'ler SEVİYESİNE Mİ........
© Yeni Düzen
