Müsbet Tenkid

Tenkid, kendimizi, başkasını veya bir işi eleştirmek; davranışın veya işin hatalı, hatasız ve kâmil yanlarını muhataba bildirmekten ibarettir. İçindeki ilâve unsurlara göre kıymet almaktadır. Meselâ tenkidin uslûbu yanında, içinde kendini övme, muhatabı övme veya yerme, yargılama, hatta yargısız infaz, hatta kınama unsurları taşıyıp taşımadığı durumlarına göre müsbet veya menfî olduğuna hükmederiz.

Her beşerî kavram gibi tenkidin de niyete ve yaklaşıma bağlı olarak müsbet olanı ve menfî olanı vardır. Müsbet tenkitte yıkmak değil yapmak, bozmak değil tamir etmek, eksik bulmak değil eksikliği gidermek söz konusudur. Bunda insaf, merhamet, iz'an, akıl, yapıcı olmak ve iyi niyet hâkimdir.

Müsbet tenkide hepimiz her zaman muhtacız. Çünkü hatalarımızı görmemize yarar.

Hatta kendimize karşı yöneltilen tenkitleri haksız ve insafsız da bulsak, müsbet saymamız ve tenkit sahibine gücenmememiz, bir olgunluktur ve fazilettir.

Bediüzzaman Hazretleri, bir müdürün kendisi gıyabında insafsızca, tezyifkârâne ve hakâretli sözler söylediğini işitince, şöyle diyor:

"Nefsime dedim: Eğer onun tahkiri ve beyan ettiği kusurlar, şahsıma ve nefsime........

© Yeni Asya