Her galat, galat-ı meşhur addedilebilir mi?

Biraz da “Galat-ı meşhur, lügat-ı fasîhden evlâdır.” sözünden bahsedelim. Bu cümlenin aslı şudur:

“Galat-ı meşhur sahîh-i mehcurdan evlâdır.” (mehcur: terkedilmiş, aslı unutulmuş)

Kerküklü Ahmed Ziyâeddîn, Lâtinize ettiğim Mecmu’am adlı galatât kitabında şöyle der:

“Galat-ı meşhur sahîh-i mehcurdan (terkedilmiş, aslı unutulmuş) evlâdır.” deniyor. Bu pek doğrudur lâkin bir kere düşünelim; her galat, galat-ı meşhur addedilebilir mi? Lügat ve kavâidden bîhaber olanların telâffuz ve tahrirleriyle muharreratta zuhur eden galatâta ‘meşhur’ demek, câiz midir? Elbette değildir.”

Neymiş? Lügatlerde kelimenin nasıl yazıldığını bilmeyenlerin yaptıkları yazım ve telaffuz hatalarına “galat-ı meşhur” denmezmiş. (Yâni NEKRÂ galat-ı meşhur olamaz.)

“Galat-ı meşhur sahîh-i mehcurdan evlâdır.”

Bu söz, insanoğlu tarafından istismar edilmiş, ilk önce “Galat-ı meşhur, lügat-ı fasîhden evlâdır.” şekline sokulmuş. Sonra da kişiler, yaptıkları hatâlara kılıf olarak bu söze sığınmışlar. Ben hatâ yapmışım, demeyi enâniyetlerine yediremeyenler “Galat-ı meşhur, lügat-ı fasîhden evlâdır.” sözüne sarılmışlar.

Fasih: Güzel, âhenkli, açık ve anlaşılır şekilde düzgün ve yanlışsız söylenen (söz), fesâhatle söylenen (söz);

Evlâ: Daha uygun, daha iyi, daha lâyık, yeğ, müreccah anlamlarına gelmekte.

Şimdi, yanlış olarak bu hükmün şümûlüne sokulmak istenen hatâlı birkaç deyim görelim:

*“Saatler olsun.” yanlış; “Sıhhatler olsun.” doğru.

*“Güzele bakmak sevaptır.” yanlış; “Güzel bakmak sevaptır.” doğru.

*“Göz var, nizam var.” yanlış;........

© Yeni Asya