“Kâbe’nin doğu köşesinde bulunan, tavaf sırasında hacıların her dönüşte selâmladıkları siyah parlak taş” için söylenen “Siyah Taş,” Türkçe sıfat tamlamasıdır. Tamlayan önce (siyah), tamlanan (taş) sonra gelir.

Risâle-i Nurlarda çokça geçtiğinden olsa gerek, yazarlarımız Farisî tamlama biçimini yazılarında kullanmaktalar. Gerek Fârisî, gerekse Arabî tamlamalarda Türkçenin tersine tamlanan (muzâf) önce, tamlayan (muzâfunileyh) sonra gelir. Bu sebeple çözümlemede sondan başa doğru gidilir.

Hacerü’l-esved: Arapça tamlama. Hacer(taş), tamlanan (muzâf); esved(siyah), tamlayan (muzâfunileyh).

Hacer-i esved: Farsça tamlama. Hacer(taş), tamlanan; esved (siyah-kara), tamlayan.

Gazetemizdeki yazı ve şiirlerde Farsça tamlama formu kullanılırken hatâlar göze çarpmaktadır:

*“Belâ ile oldunsa aşk-ı hemdem,” Hatalı. Doğrusu:

“Belâ ile hemdem-i aşk oldunsa.”

*“Meyl-i dünya ehli şöyle der:” Doğrusu:

“Ehl-i dünya şöyle der:”

* “Uyanmak” mı dediniz; tabiî ki şu en büyük şu arzu-yu hâhîş-i temennîmiz…”

Temenni: istek, talep, dilek Arzu: istek, dilek Hâhiş: istek, arzu

“… arzu-yu hâhîş-i temennimiz” (temenni isteğimizin arzusu??) Yanlış. Doğrusu da yok. Üç kelime de birbirinin müterâdifi çünkü.

* “…müsemması şu tamamen boşaltılan şu idare-i şekl-i devletimiz” Doğrusu:

“…şekl-i idâre-i devletimiz”

* “Şu tazyîkat-ı şerâit-i ahvâl u EHYÂN-ı EVKÂT u şu EZMÂN; “enfüsen” ve şu “âfâken” diyelim.”

Ehyân: vakitler, zamanlar Ezman: zamanlar Evkat [evkât değil.]: Vakitler

“Enfüsen ve âfâken” şeklinde, enfüs ve âfâk kelimelerinin tenvinli bir kullanımının mevcut olmadığını da EVKÂT diye şapkalı yazmanın yanlış........

© Yeni Asya