GÖRÜŞ-M. ALİ KAYA
[email protected]

Giriş

II. Dünya Savaşı’nın sona ermesi ile hürriyetçi demokrasiye geçiş hızlandı. Ferdlere tanınan hak ve hürriyetle güvence altına alınma çalışmaları başladı. Haziran 1948’de Birleşmiş Milletler tarafından kurulan bir komisyon, “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi”ni hazırladı ve bu beyanname 10 Aralık 1948’de kabul edildi. 6 Sosyalist ülke Suudi Arabistan ve Güney Afrika Birliği dışında kalan tüm ülkelerin oyları ile kabul edildi.

Türkiye 1945 sonrası tek partili sistemden demokratik sisteme geçme konusunda Demokratların çalışmalarına sahne oldu. 1945 bütçe görüşmelerinde Toprak Reformu Kanunu tasarısının TBMM’de tartışılması ile bu mücadele su yüzüne çıktı. Celal Bayar, Refik Koraltan, Fuat Köprülü ve Adnan Menderes ve arkadaşları bütçe aleyhine oy kullandılar ve 7 Haziran 1945’te CHP Meclis Grubuna “Dörtlü Takrir” adı verilen bir muhtıra vererek “Millî hâkimiyetin tesisi, yurttaşların hak ve hürriyetlerinin kullanımı ve parti çalışmalarının bu esaslar çerçevesinde yapılması ve çok partili siyasî hayata geçişi” talep ettiler.

YETER! SÖZ MİLLETİNDİR !

1945 Ağustos ayında Birleşmiş Milletler Antlaşması’nın oylaması için yapılan görüşmelerde Adnan Menderes tek parti yönetimini sert bir şekilde eleştirir. Hürriyetlerin kısıtlanmasının önündeki engellerin kaldırılmasını ister. Bunun üzerine 21 Eylül 1945’te Fuat Köprülü ile Menderes partiden ihraç edilirler. Refik Koraltan bu durumu eleştirince o da ihraç edilir. Calal Bayar da CHP’den istifa eder ve yeni parti çalışmalarına başlarlar. Nihayet 7 Ocak 1946’da Dahiliye Vekaletine kuruluş dilekçelerini vererek Demokrat Parti’yi kurduklarını........

© Yeni Asya