“Evet, Harb-i Umumî neticelerinden hem âlem-i insaniyet, hem âlem-i İslâmiyet çok zarar gördüler. Nev-i insanın, hususan Avrupa’nın mağrur ve cebbarları, bilhassa birisi, kuvvet ve gınâya ve paraya istinad ederek Firavunâne bir tuğyana girdiklerinden…”2 insanlığı mesul edecek hâle geldiler.

Metni kısaca analiz edecek olursak şunu söyleyebiliriz.

“Âlem-i insaniyet ve âlem-i İslâmiyet çok zarar gördüler”: Savaşın doğrudan etkileri sadece maddî kayıplarla sınırlı kalmamış, aynı zamanda manevî ve ahlâkî alanlarda da derin yaralar açmıştır. İnsanlık onuru, kardeşlik, adalet gibi değerler bu dönemde ihlâl edilmiş, özellikle İslâm âlemi kolonizasyon ve kültürel saldırılardan zarar görmüştür.

“Mağrur ve cebbarlar”: Burada özellikle Avrupa’nın kibirli ve zalim güçlerinin kast edildiğini söyleyebiliriz. Bu ifadenin kapsamına emperyalist devletler, savaş ekonomisini kontrol eden zengin sınıflar ve siyasî liderler girmektedir. Meselâ, Almanya, Fransa ve İngiltere gibi ülkeler hem ekonomik, hem de askerî güce dayanarak kendi çıkarları uğruna insanlığı felâkete sürüklemiştir.

“Firavunâne bir tuğyan”: Said Nursî, zulmün zirvesi olarak Firavun karakterini verir. Bu ifade, savaşın şiddetini arttıran materyalist düşünceye ve zalimce davranışlara dikkat çekmektedir. Firavun gibi, güç ve servete dayanarak Allah’ın hukukunu çiğnemek, insanlara zulmetmek ve kendini mutlak otorite olarak görmek kınanmıştır. Orta Doğu’daki çatışmalar, bölgenin enerji kaynaklarına sahip olma........

© Yeni Asya