İnsan görüntüsüyle değil ahlâkıyla insandır (1)

MUSTAFA ÇELİK

Ahlâkı ahlâkına uymayan insanlarla bir arada yaşamak, en dar zindan kabul edilmiştir. Bu zindanın mahpuslarını hürriyete kavuşturmakta cihad cümlesinden sayılır. Gözün ilk bakışta gördüğüne sûret, gönlün ilk bakışta gördüğüne de sîret denilmiştir. Sûret’e değil, sîret’e güvenilir. Göz gördüğünü unutabilir, ama gönül gördüğünü unutamaz. Gönlün gördüğüne odaklanmak gerekir.

Sûret hazır bulunan, sîret edinilendir. Sûret geçici ve yanıltıcı, sîret kalıcıdır. Sûret ruhu yansıtmaz, sîret ruhun ve gönlün aynasıdır. Sûret değer ölçütü değildir, sîret değerdir, sahibini değerli kılar. İnsanlar sûrete, Allah ise sîrete bakar. Peygamber Efendimiz (sav) şöyle buyurur:

“Allah sizin sûretlerinize ve mallarınıza bakmaz, kalplerinize ve amellerinize (sîretlerinize) bakar.” (Sahih-i Müslim, Birr, 34)

“Allah’ım! Yaratılışımı (sûretimi) güzelleştirdiğin gibi ahlâkımı (sîret) da güzelleştir.” (Ahmed İbn Hanbel, Müsned, I/403)

Sûret sîretle kıymet kazanır. Çünkü sîret, sûrete şahiddir. “Sûret sîretin delilidir” sözü ise sîretin sûrete yansımasını belirtir. Dikkatle bakıldığında değil farklı dinlerden, aynı din içinde farklı meşreplerden insan grupları bile tiplerinden ayırt edebilir. Demek ki belli bir inanış ve yaşayış tarzı insanın suratına yansımakta, zamanla belli bir tipe yol açmaktadır. Büyüklerin dediği gibi, “Sûretin sîretine şâhiddir; başka şâhid aramak zâiddir.” Sûret, aslı ile sîretini birbirine bağladığı için insanın şahsiyetinde merkezî öneme sahiptir. “Şeyler zıtlarıyla ayrılır” kaidesince, sûreti anlamanın en iyi yolu, zıtlarıyla karşılaştırmaktır.........

© Yeni Akit