Yarım kalan operasyon Süveyş Kanalı harekâtı (14/15 Ocak 1915)

Halit Kanak

Cemal Paşa, 6 Aralık 1914 tarihinde Şâm-ı Şerif’e gelerek karargâhını hâlen kullanılan ve bizimde birkaç kez konaklama fırsatı bulduğumuz Şam Palas Oteli’ne kurdu. Otelin geniş arazisine de çadırlarını yerleştirmişti. Hedefinde; Hindistan, Avustralya ve Yeni Zelanda'dan gelecek kuvvetlerin önünü kesmek için Süveyş Kanalına hâkim olma fikri yatıyordu. Çünkü Süveyş tutulamadığı takdirde yüz binlerce askerle Çanakkale’ye yükleneceklerdi.(Nitekim öyle olacaktır.)

Bu harekâtta önemli rol oynayacak Teşkilât-ı Mahsûsa’nın lideri Kuşçubaşı Eşref de aldığı emir gereği Şâm-ı Şerif’e intikal etti. Eşref, birlikte çalışacakları 4. Orduya bağlı 8. Kolordu'nun Alman Kurmayları Werner von Falkenberg ile Friedrich Kress von Kressenstein'la yıldızları barışmayınca özel seçtiği seyyar müfrezelerle hazırlıklarını tamamlayarak harekete geçti.

Önce, arkadan darbe yememek için Sina Çölünün giriş kapısı El-Ariş’i emniyete aldı. Sonra verdiği müthiş gerilla savaşıyla İngilizleri Sina'nın iç taraflarına kadar süpürdü ve Kalatü'l-Nahl'dan, El-Kantara'ya kadar olan kısmı kontrol altına aldı.

Yetmedi Süveyş Kanalındaki gemi trafiğini tâciz etmeye başladı. Bu tâcizler yeri geldi o kadar yoğunlaştı ki gemi trafiği durmak zorunda kaldı. Cemal Paşa’nın ordusunun önü açılmıştı.

Cemal Paşa harekete geçebilirdi. Öyle de yaptı, haftalarca yapılan hazırlıkların tamam olduğunu görünce Ocak ayının 14’ünü 15’ine bağlayan gecesi hareket emri verdi. Cemal Paşa bu tarihte büyük bir azim ve kararlılıkla yola çıktı ve geldiği Kudüs’ten 17 Ocak 1915 tarihinde yeniden yola koyulduğunda Başkomutanlık Vekâletine doğrudan Enver Paşa’ya iletilmek üzere gönderdiği telgrafta Kanal’a doğru hareket ettiğini bildirdi. Sonra da ordusuyla, düşmandan arındırılmış Sinâ Çölünü 11 günde geçerek bir rekora imza attı. Çünkü Sina Çölünü ordularıyla geçen 3. Komutan olmuştu. (İlk ikisi İskender ve Yavuz Sultân Selim’di.)

Süveyş Kanalı’na yaklaşıldığında Cemal Paşa 25 Ocak 1915 tarihinde Başkumandanlık Vekâleti’ne gönderdiği yazıda özetle; erzak ve su meselesinin bugüne kadar pürüzsüz halde yolunda gittiğini, merkez kolunun 25 Ocak 1915 tarihinde kanalın bir günlük mesafesinde üst hazırlayacağını, 27 Ocak 1915 tarihinden itibaren kanal önünde çarpışmaların başlayacağını bildirdi.

İki günlük gecikmeyle de olsa 29 Ocak........

© Yeni Akit