menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Sendikacılıkta sosyal demokrasi modası

7 0
14.04.2025

Yıldırım Koç yazdı…

Kemalist Devrim’in veya Atatürkçülüğün geri plana itilip yeni arayışların gündeme geldiği günlerde, sosyal demokrasi derneklerinin yanı sıra, sendikacılıkta da bir “sosyal demokrat” hareket başladı. Bu süreçte, CHP içindeki bazı gruplar ve SDDF etkili oldu.

Bazı sendikacılar, Kemalizm’e sarılmak yerine, Avrupa’dan da etkilenerek, içeriği anlaşılmamış bir “sosyal demokrasi”ye yöneldi.

Türk-İş içindeki önce 4 ve ardından 12 sendika, 1971 yılında Sosyal Demokrat Sendikalar Hareketini başlattı.

Genel-İş Genel Başkanı Abdullah Baştürk, D.Ulaş-İş Genel Başkanı Feridun Şakir Öğünç, Yol-İş Genel Başkanı Halit Mısırlıoğlu ve Petrol-İş Genel Başkanı İsmail Topkar tarafından 14 Ocak 1971 günü toplanan Türk-İş Yönetim Kurulu’na “1971 Türkiyesinde İşçi Hareketi ve Sendikalarımız, Ortak Reform Yolları Üzerine Eleştiriler ve Araştırmalar” konulu bir rapor sunuldu. Raporda “Siyasi Demokrasiden Sosyal Demokrasiye” başlıklı bir bölüm yer alıyordu (Baştürk, Abdullah -F.Şakir Öğünç-Halit Mısırlıoğlu-İsmail Topkar, 1971 Türkiyesinde İşçi Hareketi ve Sendikalarımız, Ortak Reform Yolları Üzerine Eleştiriler ve Araştırmalar, 1971;24-39). Ancak metnin hiçbir yerinde sosyal demokrasi konusu ele alınmamıştı.

Raporun “Sonuç” bölümünde, “Sosyal Demokrat ve Reformcu Sendikacılık Hareketini Gerçekleştirecek Yeni İlkeler, Yeni Amaçlar, Yeni Metodlara Ait Öneri Özetleri” başlığı altında, “Sendikacılıkta Atatürkçülük ülküsüne sarılış!” ve “Sosyal Demokrasi ilkesine sarılış ve Sosyal Demokrat kadrolaşmaya yöneliş!” (Baştürk,1971;202) ifadeleri yer alıyordu.

Türk-İş’e bağlı 12 sendika ve federasyonun yöneticileri, 1971 yılı Ocak ayında hazırlanan ve Türk-İş’e sunulan 4’ler Raporu’ndan sonra, Türk-İş’e bağlı 12 sendika ve federasyon “Türk İşçi Hareketi İçin Sosyal Demokrat Düzen, İlkeler, Amaçlar, Yöntem” başlıklı bir rapor hazırladı. Rapor önce teksir makinesiyle çoğaltıldı ve ardından kitap olarak bastırıldı: Besin-İş, DYF-İŞ, Genel-İş, Ges-İş, Kristal-İş, Petrol-İş, Sağlık-İş, Tez Büro-İş, Türk Deniz Ulaş-İş, Türk Harb-İş, T.Oleyis, YOL-İŞ, Türk İşçi Hareketi İçin Sosyal Demokrat Düzen, İlkeler, Amaçlar, Yöntem, Ankara, 1971.

Bu raporun Mustafa Şükrü Koç tarafından yazıldığı belirtilmektedir. Şükrü Koç’un Özgür İnsan Dergisi’nde yayımlanan “Türk Sendikacılığının Darboğazları” yazısının tanıtımında şöyle denmektedir:........

© Veryansın TV