20 Temmuz 1994: Türkiye çapında genel direniş
Yıldırım Koç yazdı…
20 Temmuz 1994 genel eylemi, Türkiye’de farklı statü ve görüşlerdeki örgütlerin ilk ortak genel direnişi olması açısından son derece önemlidir.
Türk-İş’in, aşağıda ele alınan nedenlerle kararlaştırdığı genel direniş, 1993 yılı sonunda oluşturulan Çalışanların Ortak Sesi Demokrasi Platformu tarafından benimsendi ve 20 Temmuz günü (diğer örgütlerin katılımı sınırlı da kalsa) ilk kez ortak bir direniş gerçekleştirildi.
Türk-İş ve Çalışanların Ortak Sesi Demokrasi Platformu’nu oluşturan diğer örgütler, siyasi iktidara karşı, memurların da bir parçasını oluşturduğu işçi sınıfının en genel ortak talepleri doğrultusunda ilk kez meşru ve demokratik bir hakkı kullandı.
Bu süreç aşağıda özetlenmektedir:
Hükümet, ekonomik sorunları ve 5 Nisan 1994 istikrar programını gerekçe göstererek, 1993 yılında kamu kesimindeki işyerleri için imzalanan toplu iş sözleşmelerinde yer alan dördüncü dilim zamlarını ödememe çabasına girdi. Mayıs ayında 4500 işçinin yüzde 60,1 oranında uygulanması gereken üçüncü dilim zamları verilmedi. 4 Haziran 1994 günü ise, Başbakanlık Konut’unda Genel Başkan Bayram Meral, Başbakan Tansu Çiller, Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın, Devlet Bakanları Bekir Sami Daçe ve Necmettin Cevheri’nin katıldığı toplantıda, Tansu Çiller ve Murat Karayalçın, toplu sözleşmelerdeki dördüncü dilim zammın ödenemeyeceğini bildirdi. Bayram Meral bu kararın uygulanamayacağını ve toplu pazarlık düzenine müdahale edecek uygulamalara karşı çıkılacağını açıkladı.
Hükümet Haziran ayında üçüncü dilim zammını alacak 32 bin işçinin ve dördüncü dilim zammını alacak 34 bin işçinin zamlarını da uygulamadı. İşçilerden ve sendikalardan yoğun bir tepkinin gelmemesi üzerine, Bekir Sami Daçe, 26 Haziran 1996 günü Genel Başkan Bayram Meral’e ilettiği teklifte, yüzde 6 oranında bir zam önerdi. Bu teklif üzerine Türk-İş Başkanlar Kurulu acil olarak 28 Haziran 1994 günü toplantıya çağrıldı.
26 Haziran 1994 günü Bekir Sami Daçe tarafından verilen teklifin ardından, Türk-İş Başkanlar Kurulu 28 Haziran 1994 günü toplandı. Türk-İş Başkanlar Kurulu 28 Haziran 1994 günü yayınladığı bildiride, 12 Temmuz 1994 günü Başbakanlık’a yürüyüş, 20 Temmuz 1994 günü ise Genel Eylem kararını açıkladı.
Türk Metal Sendikası, 3 Temmuz 1994 günü Bursa’da “İşveren ve Hükümete İhtar Mitingi” düzenledi. Genel Başkan Bayram Meral ve Türk-İş’in diğer yöneticileri bu mitinge katıldılar. Genel Başkan Bayram Meral mitingde yaptığı konuşmada, “20 Temmuz’da Türkiye’de hayatı durduracağız,” dedi.
Türk-İş, Türkiye tarafından onaylanmış bulunan ve 12 Temmuz 1994 tarihinde ILO denetimine giren 87 sayılı ILO Sözleşmesi’nin ihlali konusunda 37 sayfalık bir şikayet başvurusunu Uluslararası Çalışma Bürosu’na gönderdi. Bu başvuru, ILO Yönetim Kurulu’nun Kasım 1994 toplantısında uygun bulunarak, 1810........
© Veryansın TV
