Giriş

Türkiye’de her yıl milyonlarca öğrenci, Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) aracılığıyla üniversiteye giriş mücadelesi vermektedir. 2025 yılı tercih sonuçları, yalnızca bireysel başarıların değil; aynı zamanda toplumsal, ekonomik ve kültürel dinamiklerin de bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Üniversite tercihleri, gençlerin geleceğe yönelik beklentilerini, ailelerin sosyo-ekonomik koşullarını ve ülkenin yükseköğretim politikalarını doğrudan görünür kılan önemli bir göstergedir.

Bununla birlikte, son dönemde istihdam olanaklarının daralması yükseköğretime duyulan inancı zayıflatmıştır. Dünya genelinde üniversite eğitiminin maliyetinin artması nedeniyle üniversiteleşme oranları düşerken, Türkiye’de ise bu durum daha çok diplomanın değer kaybıyla ilişkilendirilmektedir. Gençler her ne kadar bir yükseköğretim programına kayıt yaptırsalar da devamlılık ve terk oranlarının ayrıca incelenmesi gerekmektedir.

Ekonomik Faktörler ve Yönelimler

Bu yılki tercihler, ekonomik koşulların belirleyici rolünü açıkça ortaya koymuştur.

YÖK verilerine göre:

• Vakıf üniversitelerinde kontenjanlar az da olsa artarken, yüksek öğrenim ücretlerindeki artış ciddi bir doluluk kaybına yol açmıştır.

• 2024’te � olan ilk yerleştirme doluluk oranı, 2025’te v’ya gerilemiştir.

• Genel olarak 100 kontenjanın 92’si doldurulabilmiştir.

• Devlet üniversitelerinde lisans programlarında 3.022, vakıf üniversitelerinde ise 27.131 kontenjan boş kalmıştır.

Eğitim sosyolojisi perspektifinden bakıldığında; yükselen yaşam maliyetleri ve döviz kurlarındaki artış, öğrencilerin uluslararası üniversitelere ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki yükseköğretim kurumlarına yönelimini azaltmıştır. Benzer biçimde, vakıf üniversitelerinin yaptığı yüksek oranlı ücret artışları da erişilebilirliği zorlaştırmış, bu nedenle öğrenciler ağırlıklı olarak devlet üniversitelerine yönelmiştir. Böylece tercihlerde mekânsal yakınlık (kendi ilinde okuma) ve ekonomik sürdürülebilirlik temel belirleyici faktörler........

© tv100