Reel faiz hesaplamasında dünyanın her yerinde hata yapıldığı biliniyor. Hatta kendini "uzman" diye tanımlayanlar bile güncel nominal faizden güncel enflasyon oranını çıkararak reel faiz tarifi yapıyor. Baştan aşağı yanlış bir uygulama. Çok düşük seviyede olan, yıllar boyunca yatay seyreden enflasyon ve faiz oranlarının birbirine çok yakın seyretmesi sebebiyle oluşmuş yanlış bir yaklaşımdır bu. Reel faizin neden önemli olduğu denklemler yardımıyla anlatmaya çalışalım. Her şeyden önce reel faiz geçmişe dönüp bakılırsa aynı döneme ait nominal faiz ile enflasyonun kıyaslamasıdır. Eğer geleceğe doğru bakıyorsak teklif edilen bir yıllık nominal faiz ile aynı dönem sonunda öngörülen enflasyonun kıyaslanmasıdır diyebiliriz. Önce nominal faiz ardından reel faiz ile ilgili tarif ve denklemi paylaşalım: Nominal Faiz, ülkedeki enflasyon ve belli başlı risklerin eklenmesiyle ortaya çıkan, "sermayenin fiyatı" adı verdiğimiz parametredir. Merkez Bankaları eğer gerçekçi ise piyasada oluşmakta olan fiyatlamaya müdahale etmez ancak, rehberlik edebilir. Enflasyon ve riskler mevcut değilmiş gibi faizleri düşük tutmaya çalışmak tehlikeli olduğu gibi, faizleri hızla yükseltmek de her zaman dertlere derman olmaz. Burada önemli olan Merkez Bankalarının piyasayı duyan, rasyonel şekilde yön veren bir tarzda çalışmasıdır. Reel faiz denklemi ise azıcık matematik istiyor tabii. Reel Faiz Oranı=[(1 Nominal Faiz Oranı)/(1 Enflasyon Oranı)]-1 Ancak Türkçede "bakkal defteri" diye tarif edilen kalem oynatmaları sevenler için kabataslak olarak bugünkü nominal faizden bir yıl sonra beklenen enflasyonu çıkararak da reel faiz hakkında fikir sahibi olabiliriz. Peki reel faiz neden önemli? İki açıdan önemlidir: - Yatırımcıların enflasyon karşısında tasarruflarının erimemesi için nominal faizlerin beklentileri karşılayıp........

© Türkiye