Çeyrek milyon civarında sosyal medya takipçim olduğu gibi ben de binlerce kişiyi takip ediyorum. Sadece kendi ülkemde değil, dünyanın birçok yerindeki kıymetli dostlarımı ve hiç tanımadığım analiz ve uzmanları, ayrıca meslektaşlarımı takip etmekteyim. Takip ettiğim insanların önemli bir kısmı analist olduğu için, piyasalarda neler olduğunu en doğru şekilde onlardan öğreniyoruz. Kripto paralardan borçlanma kâğıtlarına, emtiadan hisse senetlerine kadar hangi hareketlenmeler olmuşsa, bunların analizini kendi üsluplarına göre detaylı şekilde yapıyorlar. Ancak piyasa davranışlarının kaynağı konusunda, belki de odak acıları sebebiyle, tam olarak bir bilgilendirme yaptıklarını söyleyemeyeceğim. Belki temsil ettikleri kurumlar ile yatırımcılar arasında analizleri sebebiyle bir tartışma ya da sürtüşme yaşanmasını istemiyorlar. Belki de serbest piyasa şartlarında kurulan dengeye saygı gösteriyorlar. Bilemem... Serbest piyasa şartları var ise, yatırımcıların davranışlarını rasyonel ya da rasyonel olmayan şekilde tarif etmek doğru olmaz elbette. Böyle bir piyasada doğal olarak beklentiler satın alınır gerçekleşenler satılır.
Ancak ekonomistler böyle değildir. Bilimsel kimlik taşıyan insanlar genellikle meselenin asıl kaynağına bakarlar. Eğer ortada bir problem varsa problemin çözümü söz konusu problemi oluşturan kaynağın anlaşılmasıyla çözülebilir. Yani hastalığın teşhisini tam olarak ortaya koyan, reçeteyi de doğru yazar. Elbette söylediğim bir eleştiri değil. Analistler ne olduğunu anlatıp bundan sonra ne olacağını anlamaya çalışırlar. Onlar için mesele çözüm değil para kazanmak isteyenlere doğru bilgilerin aktarılmasıdır. Ekonomist ise para kazanan insanlara hizmet etmek yerine, ihtimal dahilinde olan senaryolara göre toplumsal fayda için çözüm üretmeye çalışır. Yani birilerinin para kazanması için ekonomi kurmaylarını yaptığı hataları görmezden gelemez. Ayrıca birileri para kazansın diye bilimin dışında yönlendirme de yapamaz. Buraya kadar eğer mutabıksak, yazının geri kalanına hazırız demektir... Özellikle yabancı finans kuruluşlarının farklı ülkeler için yazdıkları raporlara bakınca, imza sahibi olan analistlerin doğru öngörüde bulunamadıklarını görüyoruz. Bunun sebebi ekonomiyi ya da piyasaları siyasetten, diplomasiden, sosyal gelişmelerden, nüfus hareketlerinden, tüketim kalıplarındaki değişimlerden azade görüp, buna göre modellemeler yapmalarıdır. Hâlbuki iktisat statik değil dinamiktir, uzun yıllar biriken gelişmeler umulmadık bir anda trendlerde kırılma meydana getirir. Söz konusu kırılmaları disiplinler arası bilimsel bir yaklaşımla ele almadan öngörebilmek mümkün değildir. Kredi kartı harcamalarının analizinden, büyümenin birleşenlerine kadar her gelişme veya parametre mutlaka siyasi, sosyal, toplumsal gelişmelere açıktır ve çoğu zaman bire bir........

© Türkiye