Japonya ve İtalya motorla büyüdü, Çin ve Hindistan motorla sığmaz oldu kabına. Endonezya, Malezya, Brezil- ya, Pakistan, Kore, Taiwan, Vietnam’ın ihracatı ortada. Yerli ve millî, parçası ucuz ve kolay bulunan bir motosikletin vakti gelmedi mi acaba? Societa Rinaldo Piaggio’ İtalya Cenova’da doğan bir aile şirketidir, 1884’de sanayiciliğe soyunurlar. Sestri Ponente’de gemi ve vagon donatır, şimendiferler, füniküler hatlar, otobüs, kamyon, tramvay, yaparlar. Hatta elektrikli ekmek fırınları ve alüminyum doğrama... Deniz yolları, demir yolları derken, havacılığa da atlar, “Auronautiche Francesco Oneto” ile el sıkışırlar (1920).
Baba Rinaldo yaşlanınca Finale ve Sestri fabrikalarını küçük oğlu Armando’ya bırakır, Pisa Pontedera’daki tesisleri ise büyük oğlu Enrico’ya. Burada Fransız lisansıyla 400 beygirlik motorlar (Jupiter) üretir, bilahare ‘Tuscon Grubu’nu satın alırlar. Daha o yıllarda 18 silindirli alametler yapar, 1.750 beygir güce ulaşırlar. Yüksek irtifalara böyle çıkılır zira... II. Cihan Harbi’nde hayli silah satar, dört motorlu bombardıman uçaklarıyla parayı bulurlar. Tesis 750 dönüme yayılır ve eleman sayısı 7 bini aşar. Ancak müttefikler başlarına yıkar o başka.
Pisa Pontedera fabrikası bombardımanla yok edilince faaliyeti İsviçre sınırındaki Biella’ya taşırlar. Savaş akabinde perişandırlar, oturur “ne üretebiliriz” diye kafa yorarlar. Ellerinde evrak tanzimine yarayan elektro-pnömatik kataloglar vardır ama kimsenin bakacak hâli yoktur onlara.
Sinyor Piaggio’nun gönlünde otomobil yatar, lakin yollar yolluktan çıkmıştır, motosiklet yürüyebilir anca. Bakarlar Almanlar 250 cc BMW ile durumu toparladılar, onlar da “Paperino” (Vakvak Amca) adlı bir scooter (skuter) yaparlar. Ancak alet ağır ve hantaldır, yağ kaçırır. Hele bi’ lastik patlamayagörsün motoru dağıtıp tekrar monte etmek icap eder âdeta.

YABAN ARISI VESPA

Patron Rinaldo fabrikanın emektar mühendisi Corradino D’Ascanio’ya dert yanar: “Yaa bi’ el atsana şuna!”
Corradino tecrübesini konuşturur; hafif, şirin, sade bir alet koyar ortaya. Tayyare ve helikopter teknolojisinden istifade ile motoru arka tekerin sağına koyar.........

© Türkiye