Otomobilciler hayallerine sınır koymaz, üretmeyecekleri modelleri de allar pullar fuara yollar.

Hatırlar mısınız bir zamanlar Cenevre, Tokyo ve Detroit Oto Fuarları dikkatle takip edilir, büyük yer alırdı matbuatta. Sergilenenler ekseri gelecek yılın modelleri olur, bazısı da tasarı hâlindedir daha. Yarı imaldir, lastiği basmamıştır asfalta, ecnebiler konsept derler ona. Her fikre açıktırlar, nitekim otomatik park, acil fren destek, şerit okuma gibi “Yok artık!” denilen yenilikler bunlarla girer hayatımıza. Devasa SUV’lardan, mikro-arabalara... Bazıları fezaya çıkacak gibi durur, bazıları sanki dalacak deryaya. Bunlar daha ziyade sinemacıların dikkatini çeker ajan filmlerinde kullanılırlar.

TASARRUFTAN TASAVVURA

Konsept otomobiller altı teker, martı kanat ya da alta kayan kapılar gibi ihtiyaç hissedilmeyecek hususiyetleri de taşır, hatta nükleer reaktör ve müteharrik sığınakla donatılırlar. Bi’ gösterelim bakalım millet ne diycek acaba? Konseptler alımlı dursa da bazıları makettir aslında, fiber, mum, kilden, belki de sıkıştırılmış kâğıttan. Bu yüzden etrafına şerit çeker yaklaştırmazlar, şimdi gider üstüne oturursun, eyvah eyvah eyvah!

İLK KONSEPT

Efendiiim. İlk konsept otomobil 1938 Buick Y-Job diye geçiyor kayıtlarda. General Motors adına Harley Earl tarafından hazırlanır ve Detroit’te podyuma çıkar. Nişangâhlı kaput süsü, gizli farları, gömme kapı kolları, elektrikli camları ve tavan kızağı ile takdir toplar. Peki sonra? Sonra hesap kitap uymaz, çekilir kızağa!

“ATOM” BOMBA

Avrupa’da ilk konsepti Aston Martin hazırlar. Gnl Md. R. G. Sutherland yüksek performanslı, hafif alaşım gövdeli, monokok çelik iskeletli, çevik bir sedan arzular. Mühendis Claude Hill yer yer havacılık teknolojisi kullanarak “Atom” prototipini ortaya koyar (1940). Araba yeniliklerle doludur, öyle ki 27 ayrı patent başvurusu yaparlar. Hâlbuki savaş yıllarıdır, piyasa durgundur, bir kaç oto muhabiri dener, yazar, pek bi hareket olmaz. İhtimal kaybolacak, kaldırılacaktır garaja. Ancak İngiliz traktörcü David Brown, direksiyonuna oturunca hayran kalır. Büyük bir cesaretle şirketi satın alır ve kazanır (1947). Kolay mı, 1914’ten beri biriken tecrübe vardır arkasında.

F-86’DAN APARMA

Buick Le Sabre 1950’lerin yüz akıdır. GM. modelcilerinden Harley Earl avcı jeti F-86’ya benzetir âdeta. Kuyruklar göz okşamaktan öte 20 galonluk benzin tankıdır. Tesisat 6 volttan 12’ye çıkarılır. Tek tuşla elektrikli kriko çalışır, farlar jetleri andıran hava girişinin arkasına saklanır. Maket değildir, gövdesi alüminyum, magnezyum ve fiberglastan yapılır ve hareketini 3,5 litre V8 motordan alır. Yağmur sensörleri devreye girince tavan kendiliğinden kapanır. Çıkan iş Earl’ün de hoşuna gitmiş olacak ki fuarı müteakip........

© Türkiye