Osmanlıda Müslüman olan halk günlük hayatını, “İlmihâl” kitaplarında yazan bilgilere göre düzenlerdi. Osmanlı medeniyetinde ilmihal kültürü zirveye taşınmıştı. Bu medeniyetin temelini hazırlayan ve insanların gönlüne Allah sevgisi ile beraber Allah korkusunu da yerleştiren, ihlas ile yazılmış “Birgivî Vasıyetnamesi”, “Huccetül-İslam İlmihali” ve “Mızraklı İlmihâl” gibi ilmihal kitapları olmuştur. Bu kitaplarda, ülkenin Padişahından dağdaki çobanına kadar herkese lazım olan, iman, ibadet ve ahlâk bilgileri toplanmış ve bunların herkes tarafından kolayca öğrenilmesi sağlanmıştı. Hatta okunmaya bile ihtiyaç kalmadan, herkes birbirinden görerek İslamî bir hayatı kolayca öğreniyor ve yaşıyordu. Evet, okunmadan bilmek, işte buna deniyordu. (Mızraklı ilmihâl) diye bilinen kitabının asıl ismi, (Miftâh-ul Cennet) olup [m. 1480] senesinde Edirne’de vefât etmiş olan Muhammed bin Kutbüddîn-i Iznikî “rahime-hullahü teâlâ” yazmıştır. Derin İslâm âlimi, Seyyid Abdülhakîm Efendi “rahime-hullahü teâlâ”, (Miftâh-ul Cennet ilm-i hâlinin yazarı sâlih bir........

© Türkiye