menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Dini Kurumlarda Çocuk İstismarı: Laiklik, Devlet Denetimi ve Çocuk Hakları Açısından Bir İnceleme

12 0
17.05.2025

Türkiye’de dini cemaat ve vakıflara bağlı olarak faaliyet gösteren eğitim kurumlarında yaşanan çocuk istismarı vakalarını, laiklik ilkesi, devlet denetimi ve çocuk hakları perspektifinden ele alınmalıdır. Denetimsiz dini alanların nasıl istismara zemin hazırladığı, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası çocuk hakları sözleşmeleriyle çelişen yönleri ortadadır.

Türkiye’de özellikle 1950’lerden itibaren dini cemaatlerin Kur’an kursları, öğrenci yurtları ve “imam-hatip dışı” alternatif eğitim ağlarıyla kamusal eğitim alanı dışında paralel yapılar kurduğu bilinmektedir (Çınar, 2005; Yavuz, 2003). Bu yapıların önemli bir kısmı Süleymancılar, Nurcular, Menzilciler gibi cemaatlere bağlıdır.

Bu kurumların çoğu, devlet denetiminden uzak çalışmakta; pedagojik kadro, fiziksel koşullar ve içerik bakımından sistem dışı kalmaktadır (Dressler, 2013). Bu durum, istismarı görünmez kılan ve cezai süreci sekteye uğratan yapısal zafiyetler doğurmaktadır.

2016 yılında Karaman’da Ensar Vakfı’na bağlı evlerde 45’ten fazla çocuğun cinsel istismara uğradığı ortaya çıkmış ve dava sürecinde kamuoyunun baskısıyla sınırlı bir yargılama yapılabilmiştir (BBC Türkçe, 2016). Benzeri olaylar Süleymancılara bağlı yurtlarda ve başka dini vakıflarda da yaşanmış, ancak çoğu kamuya yansımamıştır (Kuru, 2019).

Bu vakalar, dini kurumlarda yaşanan çocuk istismarının münferit değil; denetimsizlik, şeffaflık eksikliği ve dini referansla dokunulmazlık hissinden kaynaklanan yapısal bir sorun olduğunu göstermektedir.

Süleymancılar cemaatine ait yurtlarda çeşitli çocuk istismarı vakaları belgelenmiştir:
• Dikili, 2017: Süleymancılara ait Özel Miyase Yılmaz Ortaöğretim Erkek Öğrenci Yurdu’nda 7 öğrenci istismara maruz kaldı. Fail tutuklandı, yurt mühürlendi.
• Besni, 2017: Hayrünnisa Gölbaşı Çocuk Yurdu’nda 2 çocuk istismara uğradı. Yurt müdürü tutuklandı.
• Alanya, 2018: Süleymancılara ait yurtlarda 10 çocuğun istismarıyla........

© Turkish Forum