Günümüz jeopolitik dinamiklerinde Azerbaycan ve Türkiye’nin ABD emperyalizmi ile Siyonizme karşı tutumları, özellikle İran’ın bölgedeki etkisi bağlamında önemli bir incelemeyi gerektirmektedir. Her iki ülkenin dış politikaları, resmi söylemler ile sahadaki fiili uygulamalar arasında belirgin bir çelişki göstermektedir. Burada Türkiye ve Azerbaycan’ın diplomatik söylemleri ile pratikteki duruşları arasındaki uyumsuzluğu, İran bağlamında değerlendirmek gerekmekte ve bu durumun bölgesel güç dengeleri üzerindeki etkisini sorgulatmaktadır.

İlk olarak, Azerbaycan ve Türkiye’nin ABD ve İsrail ile ilişkileri, özellikle Nahcivan Radar Üssü, Adana İncirlik ve Malatya Kürecik askeri üslerin bilgi paylaşımı üzerinden analiz etmek en doğru olanıdır. Türkiye ve Azerbaycan’ın bu iki yüzlü tutumun bölgesel çatışmalar ve savaşların sürmesine nasıl dolaylı ya da doğrudan destek sağladığı ortadadır.

Azerbaycan ve Türkiye, resmi diplomatik platformlarda ABD emperyalizmine ve İsrail’in bölgedeki etkisine karşı mesafeli bir duruş sergilemektedir. Ancak sahada gözlemlenen askeri üsler ve bilgi akışı, bu söylemin aksine doğrudan ABD ve İsrail ile işbirliği içinde olunduğunu göstermektedir. Örneğin, Azerbaycan’daki askeri üsler, ABD ve İsrail’in bölgedeki operasyonlarına destek vermekte, Türkiye’den gelen askeri ve istihbarat bilgileri bu bağlamda kritik rol oynamaktadır¹.

Bu durum, iki ülkenin dış politikalarında “ikili oyun” olarak tanımlanabilir. Resmi söylemlerle halk nezdinde oluşturulan algı ile devletlerin gerçek dış politikası arasındaki fark, bölgedeki güç mücadelelerinin karmaşıklığını artırmaktadır². Özellikle İran’ın çevrelenmesi ve ekonomik yaptırımlara maruz bırakılması gibi uygulamalarda Türkiye ve Azerbaycan’ın izlediği çizgi, ABD ve İsrail’in stratejik hedeflerine hizmet etmektedir³.

Azerbaycan’daki askeri üslerin işlevi, sadece yerel savunma değil aynı zamanda bölgesel istihbarat paylaşımıdır. Özellikle Nahçıvan bölgesinde konuşlandırılan Nahçıvan Radar Merkezi, Azerbaycan’ın hava sahası kontrolü ve erken uyarı kapasitesinin kritik bir parçası olarak öne çıkmaktadır. Bu merkezde, İsrail’in savunma teknolojileri firması Elta Systems........

© Turkish Forum