1917 Ekim Devrimi’nden sonra Kazan yöresinde kurulan muhtar Türk devletinde hem 1917 yılının Kasım ayında kurulan Millî Meclis Başkanı, hem Millî İdare başkanı seçilmiş. Böylece İdil-Ural Devleti’nin ilk cumhurbaşkanı olmuştur.

Bolşevizm’in Rusya’daki hâkimiyeti üzerine Finlandiya’ya geçip oradan Paris’e gitmiş. Sorbonne’a bağlı bir enstitüde akademik faaliyetlerine devam etmiştir. I. Dünya Savaşı sonundaki ortamda her fırsatta Türklerin haklarının korunmasına çalışmış. Sorbonne Üniversitesi’ne bağlı Slav Kavimleri Araştırma Enstitüsü’nün serbest dersleri olarak Türk-Tatar kavimleriyle Orta Asya Tarihi okutmuştur.

1925 yılında Maarif Vekili Hamdullah Suphi Tanrıöver tarafından Türkiye’ye davet edilmiştir. Önce Telif ve Tercüme Heyeti üyeliğine, sonra yeni açılan Ankara Adliye Hukuk Mektebi’ne profesör tayin edilmiş. Aynı zamanda Türk Ocakları Hars Heyeti üyeliğine getirilmiştir. Adliye Hukuk Mektebi daha sonra Hukuk Fakültesi olunca uzun yıllar burada Umumi Hukuk Tarihi, Türk Hukuk Tarihi ve Hukuk Felsefesi dersleri vermiştir. Türk Ocakları’nın 1930 yılı kurultayında yalnız tarihle uğraşacak bir tarih encümeni veya tarih akademisi kurulması gereği hakkındaki bir konuşması üzerine, Afet İnan’ın bu görüşü desteklemesiyle bugünkü Türk Tarih Kurumu’nun temeli atılmış oldu.

1930-1934’te........

© Turkish Forum