menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Birleşik Arap Emirlikleri’ni doğru okumak

10 1
11.02.2025

Türkiye Cumhuriyeti ile kimi zaman iyi kimi zaman da problemli ilişkileri olan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Ortadoğu’da yaşananları doğru analiz edebilmek için etraflıca anlaşılması gereken devletlerden birisidir. BAE, doğuda Umman ve Umman körfezi, güneyde ve güneybatıda Suudi Arabistan, kuzeybatıda Katar, kuzeyde de Basra körfeziyle çevrilidir. Toplam yüzölçümü 77.700 km2’dir. İklimi son derece sıcak ve nemlidir. Sıcaklar yaz aylarında 54 derecenin üstüne kadar çıkar. Ülkenin toprakları tarıma elverişli değildir. Son yıllarda deniz suyunun arıtılması ile elde edilen su kaynaklarıyla sulanan yerlerde ziraat yapılabilmektedir. Ülkede akarsu kaynaklarının bulunmaması, içilecek ve sulamada kullanılacak suyun temini için büyük yatırımların yapılmasını gerektirmiştir.

2 Aralık 1971’de kurulan birlikte Abu Dabi, Dubai, Şârika, Acmân, Ümmülkayveyn, Re’sülhayme ve Füceyre emirlikleri yer almaktadır. 16. yüzyılın başlarından itibaren Basra körfezinde baş gösteren Portekiz tehlikesi karşısında Türk İmparatorluğu bölge ile ilgilenmeye başlamış, Basra ve Lahsâ’nın alınmasıyla körfezin güney kıyıları da Türk hâkimiyetine girmiştir. Türk İmparatorluğu’nun bölgeye ilgisini azaltması üzerine İngilizler Arap kabileleriyle bazı ticaret ve saldırmazlık anlaşmaları imzalamıştır. 1871’de Türk kuvvetleri Necd bölgesini ele geçirmiş ve Katar’a kadar olan yerleri hâkimiyeti altına almıştır. Bu durum 1914’teki Türk-İngiliz andlaşmasına kadar sürmüştür.

Anlaşmalı Emirlikler olarak bilinen şeyhliklerden altısı bir araya gelerek Birleşik Arap Emirlikleri devletinin kuruluşunu 2 Aralık 1971’de Dubai’de ilân ettiler. Önceleri Re’sülhayme’nin şeyhi el-Kāsımî federasyona girmeyi kabul etmediyse de 1972 yılı Şubat ortalarında federasyona katıldı ve böylece Birleşik Arap Emirlikleri yedi emirlik arasında kuruldu.

Günümüzde BAE’nin nüfusu 9,5 milyon’dur ve bunun -90'ı yabancı uyrukludur. Nüfusun u'i Müslüman ('i Sünni, geri kalanların çoğu Şii), %9'u Hristiyan ve 'i diğer inanç ve din gruplarındandır. Gayri safi yurtiçi hasılası 504 milyar dolardır. Kişi başına düşen milli gelir 53.000 dolardır. BAE, büyük ölçüde göçmen işgücüne dayanan yüksek gelirli bir ekonomidir. Petrol, kamu gelirlerinin A'ini oluşturarak önemli bir yere sahiptir. BAE, Suudi Arabistan ve Irak'ın ardından üçüncü en büyük petrol üreticisidir.

Abu Dabi ve Dubai (sırasıyla BAE'nin başkenti ve en büyük şehri) ülkenin ekonomik varlığının 'ini oluşturmaktadır. BAE........

© Türkgün